Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Van alle tijden

margo de vries 04 december 2018
Het Dwaallicht uit 1946 is het laatste werk in het oeuvre van Willem Elsschot. Een novelle van enkele tientallen bladzijden, inmiddels een klassieker in de Nederlandstalige literatuur.
Ergens in de jaren ’60 moest ik voor mijn eindexamen Nederlands op HBS-A deze novelle lezen. Ik, een puber, vond het toen een simpel verhaaltje, maar het boekje was wel lekker dun. Wat een teleurstelling, was dit nu literatuur? Ik had er blijkbaar niet veel van begrepen. Nee, dan Turks Fruit van Jan Wolkers, dat was pas genieten. Nu, vijftig jaar later herlees ik Het Dwaallicht en geniet ik! Prachtig geschreven, sfeervol, melancholiek van toon. Wat te denken van de openingszinnen: “Een ellendige novemberavond, met een motregen die de dappersten van de straat veegt. En mijn stamkroeg ligt, helaas, te ver om op te tornen tegen dat kille gordijn”.
En dan de zin over het ouder worden. “Helaas, de jaren maken mij niet wijzer en ik ben niet opgewassen tegen de aandrang van mijn onstuimig hart dat mij niet volgen wil op de glooiing van het verval”. Treurigmakend mooi.
De inhoud is in een paar zinnen weer te geven. Frans Laarmans (alter ego van Elsschot) wordt ’s avonds op straat in Antwerpen aangesproken door drie Afghaanse zeelui. Zij zoeken de Kloosterstraat 15, het adres van de aantrekkelijke, jonge Maria van Dam. Laarmans besluit hen te helpen en loopt mee. Tevergeefs, Maria van Dam is onvindbaar. Onderweg voeren de Afghanen en Laarmans gesprekken over de islam en het christendom, de kruisweg, maar ook over het communisme, alcoholgebruik en het gezinsleven. Naast het gefilosofeer over deze onderwerpen zijn er heel wat verwijzingen naar bijbelverhalen die vooral betrekking hebben op het kerstverhaal, Maria en de wijzen uit het Oosten.

Zeventig jaar geleden is deze novelle geschreven, en nog steeds zijn de thema’s herkenbaar. Onvervuld verlangen lijkt mij het hoofdthema. Een boek van alle tijden, dat is Literatuur met een hoofdletter.


Reageer op deze recensie

Meer recensies van margo de vries