Een roman om in weg te duiken

Een roman om in weg te duiken.
Peter Waterdrinker vertelt in roman Tsjaikovkistraat 40 over zijn belevenissen in de vele jaren die hij in Rusland heeft gewerkt en gewoond. De overeenkomst tussen de Russische geschiedenis van de laatste eeuw en zijn persoonlijke verhaal is dat de gewone man altijd het slachtoffer is. De rijken gaan er met het grote geld vandoor, de sloebers hebben het nakijken. Als dit alles met zelfspot en met een kritische kijk op de machthebbers wordt beschreven, levert het een heerlijk boek op.

Niemand in Rusland houdt zich aan regels, er zijn van alles tekorten en het grote graaien is van alle tijden. Ook Waterdrinker is in deze roman een sjacheraar, eerst zijn aandeel in het smokkelen van 80.000 bijbels, later gerommel met de verkoop van theaterkaartjes, het begeleiden van groepen toeristen enz. Zijn bedrijf Intersoviet Consultancy probeert winst te maken op alles wat verkoopbaar is en uit het westen komt, van dure auto’s en elektronische apparatuur, tot ‘Olga & Olga, voor uw seksueel ondergoed’. De sovjetmarkt is een gouden business, onverzadigbaar. De stukken over 1990, het instorten van het communisme, zijn leerzaam en bovendien vaak erg grappig. De schrijver blijft dicht bij zichzelf, zeker in de verhalen over zijn ouders en zijn grote liefde Julia. Indrukwekkend, gevoelig en prachtig beschreven.

Op de cover staat dat dit boek een autobiografische vertelling is én een roman. Wat is echt en wat is verzonnen? Ik hoop dat de liefdevolle delen over zijn persoonlijk leven, zijn ouders en zijn vrouw, autobiografisch zijn, maar wat betreft zijn avonturen in Rusland heb ik zo mijn twijfels…..maar wat doet het ertoe? Het is een prachtige literaire roman geworden.
Soms lees je het als een geschiedenisboek, soms als een schelmenroman, soms is het een ode aan Rusland, soms uit hij zijn weerzin tegen Rusland, soms een familieroman over zijn persoonlijk leven. Een terugkerend citaat: Alles in het bestaan is toeval, volkomen willekeur.
Het verteltempo ligt hoog, de lezer verveelt zich geen moment, de beschrijvingen zijn sfeervol en de stijl is beeldend.
Enkele voorbeelden van die aantrekkelijke stijl:
--Mijn grootvader, bijna iedereen van de familie is in de goelag omgekomen. Je hoefde maar te krabben aan de huid van een willekeurig mens en het vergoten bloed van de recente geschiedenis spoot er als een doorgesneden kalfsslagader uit.
--Vanaf zijn schilderij keek Lenin in een bedachtzame pose bozig op het neo-kapitalistische gekrioel onder hem neer. Kon hij uit zijn houten omlijsting van de wand stappen, dan had hij iedereen hier voor hoeren en kakkerlakken uitgemaakt, om vervolgens te verordenen het gajes terstond standrechtelijk te executeren.
Al met al heeft Tsjaikovskistraat 40 mij vele uren leesplezier bezorgd, een aanrader!