Recensie Niet iedereen kan stenen gooien

Indrukwekkend en prachtig boek van een Nederlandse Palestijn. Hij beschrijft hoe hem regelmatig gevraagd wordt: 'Voel je je meer Nederlander of Palestijn'. Zijn antwoord vind ik prachtig: Het is alsof je de ouder bent van een tweeling. Je houdt zielsveel van beide kinderen. Een kind is echter ziek. Het is niet gezond. Je houdt niet meer of minder van het kind, maar je geeft het meer aandacht. Je luistert naar het kind. Je zoekt hulp en hoopt dat je erachter komt wat eraan scheelt en hoe je het kind kan genezen.
Dit boek gaat over zijn zoektocht naar zijn thuis: is thuis een huis, is het een plek, een gevoel of familie? Is het je land van geboorte, is het waar je wilt zijn. El Fassed vertelt over zijn familie in Nabloes, Ramallah en Jeruzalem. Over hoe hij daar woont en werkt, over de intifada. Je leeft een leven mee met altijd reizen via controleposten, met aanslagen, beschietingen, je huis niet uit mogen. Een leven in een land waar vrijheid niet vanzelfsprekend is. Kinderen kunnen soms niet naar school, zieken niet naar een arts. Hoe kun je dat mensen uitleggen? Hij beschrijft het alsof je erbij bent.

De auteur vertelt ook over de historie: hoe in 1948 bij het ontstaan van de staat Israël, honderdduizenden Palestijnen verdreven werden uit hun land. Dat 'De Wet op Terugkeer'van 1950 alleen geldt voor Joden. Het houdt in dat iedere Jood, waar ook ter wereld, Israëlisch staatsburger kan worden als hij of zij dat wil, terwijl miljoenen Palestijnen, ontheemd sinds 1948 en 1967 niet mogen terugkeren naar de dorpen en steden die zij zelf hebben gebouwd.

Hij beschrijft de Palestijnse kinderen. Hun ouders waren niet in staat hen te beschermen en dat is funest voor hun ontwikkeling. Ze hebben nachtmerries, zijn agressief en bang, ze voelen zich onveilig. Kinderen kunnen zich niet aan het geweld onttrekken, het is een onderdeel van hun dagelijks bestaan. Spelen op straat het conflict na, spelen soldaat en martelaar. Geen wereld voor kinderen!

En over de muur die Israël bouwt: Meer en meer worden Palestijnen opgesloten, ze worden onzichtbaar gemaakt. Opgesloten in Israëlische gevangenissen, in hun eigen huizen door een uitgaansverbod of weggestopt achter een muur- Palestijnen verdwijnen uit het Israëlische zicht.Nadat het honderdduizenden Palestijnen in 1948 en 1967 uit het land heeft gezet, maakt Israël een normaal leven voor Palestijnen die er nog wonen onmogelijk, in de hoop dat ze zelf weggaan.

Wanneer El Fassed, Zuid-Afrikaanse mensenrechtenactivisten op bezoek heeft, ziet hij steeds meer overeenkomsten en komt tot de conclusie dat er in Israël ook sprake is van een apartheidssysteem.
Als er een plek in de wereld is waar mensenrechten niet universeel zijn, waar resoluties van de Verenigde Naties slechts inkt op papier en verklaringen van regeringsleiders lege woorden zijn, dan is dat hier. Het ziet eruit als apartheid, het ruikt naar apartheid, het voelt als apartheid, maar de wereld wil het niet zien.

Het boek is goed gedocumenteerd en zeker niet eenzijdig, schrijver geeft ook kritiek op de Palestijnse autoriteit. Ik heb veel meer begrip gekregen voor de Palestijnen maar helaas ook een beter beeld van de uitzichtloosheid van de situatie. De onoplosbaarheid van het conflict geeft je een machteloos gevoel. Opmerkelijk vind ik overigens dat de auteur aan het slot pleit voor één staat waarin Israëli's en Palestijnen als gelijke burgers kunnen leven. Een staat die geen onderscheid maakt tussen afkomst, geloof en etniciteit. Het zou mooi zijn!!