Een debuut dat meteen meesterschap bewees

In het Parijs van begin twintigste eeuw staat pension Villa des Roses. Veel rozen zijn in de tuin niet meer te vinden, de “villa” van twee verdiepingen wordt omringd door gebouwen van vijf of zes etages en de zon komt er niet. Daarnaast is de tuin slecht onderhouden en scharrelen er een dertigtal kippen rond.
Het pension wordt bestierd door meneer en madame Brulot. Zij woonden voorheen in een dorp, maar verhuisden naar Parijs toen hun zoontje op zesjarige leeftijd overleed. Als troost (en vervanging) voor hun verlies nam madame Brulot een aapje, Chico, dat zij in huis altijd bij zich heeft.
Madame Brulot is een gewiekste zakenvrouw, die haar scharreleieren duur verkoopt om er goedkopere eieren voor terug te kopen en het gezichtspoeder van mevrouw Gendron, de oudste gast, verwisselt voor aardappelmeel. De gasten betalen verschillende prijzen voor hun verblijf, waarbij madame Brulot inschat wat ze kunnen betalen. En als zij een verjaardagfeest voor een van de gasten organiseert, zorgt ze ervoor winst te maken door de gasten dure flessen drank te laten kopen om rond te delen.
In totaal komen er ruim twintig personen in het boek voor. Naast de gasten zijn er een aantal heren die er dagelijks eten en een paar dienstmeisjes.
Een van de dienstmeisjes, Louise, neemt een grote rol in het boek in. Zij krijgt een relatie met een van de gasten, de Duitser Grünewald, maar als zij zwanger raakt, laat hij haar in de steek en pleegt zij abortus. Alle gasten hebben hun eigenaardigheden, niets is wat het lijkt. Een van de gasten, de heer Martin, vertrekt zonder te betalen, met achterlating van zijn vrouw en haar moeder. De vrouwen moeten dan het pension verlaten. Zo wordt de gewiekste madame Brulot zelf opgelicht. Een andere gast pleegt zelfmoord in de tuin.

Met “Villa des Roses”, zijn debuut, bewees Willem Elsschot meteen dat hij een groot schrijver was. Zijn humor en ironie, uitzonderlijke stijl en opvallende personage trekken je als lezer het boek in en laten je als een vlieg op de muur de gebeurtenissen van nabij meebeleven.
Volgens Elsschot zelf bevat het boek autobiografische trekjes. Hij woonde enige tijd in een pension in Parijs en heeft zijn ervaringen daar verwerkt in dit boek.
Er lopen verscheidene verhaallijnen door elkaar, met steeds als gemeenschappelijk punt het pension. Op die manier worden de personen stuk voor stuk uitgewerkt, maar ook hun interactie.

Willem Elsschot, pseudoniem van Alphonsus Josephus (Alfons) de Ridder (Antwerpen, 7 mei 1882 – 31 mei 1960) was reclameman, maar is beter bekend als romanschrijver en dichter. Hij schreef elf romans en novellen en daarnaast publiceerde hij zes dichtbundels. Enkele van zijn romans zijn verfilmd.

“Villa des Roses” werd in 1913 voor het eerst gepubliceerd en is in 2018 heruitgegeven. In die ruim 100 jaar heeft het niets aan aantrekkingskracht en meesterschap ingeboet. Achterin het boek staat een verklarende woordenlijst en nawoord van Eric Rinckhout.