Een nieuwe lente en een nieuw geluid

Om te beginnen moet je weten dat Mei een gedicht is; nog wel van zo’n 160 pagina’s en meer dan 120 jaar oud. En ja, bij gedichten kunnen de taal en de vorm afleiden van de inhoud en je in de weg staan als je je lekker in het verhaal wil onderdompelen. Als je niet van poëzie houdt, dan is Mei misschien niet het beste boek om eens een kans te geven.

Laat je je hierdoor niet afschrikken, dan moet je weten dat Mei een heel mooi gedicht is, in iedere zin van het woord. De thema’s, het verhaal en het woordgebruik zijn schitterend. Gorters beschrijving van de maand mei als een kinderlijk meisje doet ondanks de lieflijke hoofdpersoon denken aan heldendichten uit de oudheid, wat Gorters opleiding in klassieke talen verraadt. Het zijn echter niet de Olympische goden, maar de Noordse, die hun verrassende opwachting maken.

Nog meer schoonheid vind je terug in Gorters uitbundige natuurbeschrijvingen. In bloemrijke taal laat hij de lenteweelde van het landschap zien op een manier waar toeristische gidsen jaloers op mogen zijn. Onder al deze sprookjesachtige pracht zit echter een waarschuwende onderlaag: deze schoonheid gaat ook weer voorbij. Kijk maar eens hoe de zus van Mei, April, aan haar einde komt…

Zo’n zelfde onstuimigheid met waarschuwende onderstroom spreekt uit de emoties. Dit gedicht bejubelt ongeremd de liefde, zowel die van de dichter voor Mei als die van Mei voor de god Balder. Het vervelende van liefde is natuurlijk dat deze niet altijd wordt beantwoord, en als de gevoelens tijdens de hoopvolle periode al zo hoog oplopen, dan belooft dat weinig goeds op het moment van afwijzing.

Om het dan toch ook nog even over Gorters dichterlijke taal te hebben: die is veelzijdig en origineel. Het volledige, lange gedicht staat op rijm, zonder dat Gorter daarbij in voor de hand liggende herhaling valt. En ja, dat ongelofelijke taalgebruik gaat ten koste van de leesbaarheid en de duidelijkheid van het verhaal zelf. Je krijgt er echter een prachtig klinkend, bijna muzikaal kunststukje voor terug. Helaas ben ik niet de poëziekenner die ik graag zou willen zijn, dus ik raad je aan om een editie te lezen met een goede inleiding, die je meer op de bijzonderheden van de taal kan wijzen dan ik.

Mei zal niet bij iedereen op ieder moment in de smaak vallen. Val jij echter wel onder de liefhebbers, dan is dit wel een boek dat je in je leesrepertoire wil hebben. De eerste zin ken je waarschijnlijk al, nu de rest!