Schuld en boete - recht en rechtvaardigheid

Friedrich Dürrenmatt was een Zwitserse schrijver en schilder. Hij leefde van 1921 tot 1990. Veel mensen zullen hem kennen van zijn boeken die gelezen werden voor de Duitse leeslijst op school. Hij hield van de thema's misdaad en gerechtigheid. De wereld was onrechtvaadig, want de bureaucratie en zittende machten maakten deze complex en onmenselijk. Hij vond dat het enige antwoord hierop komedie moest zijn. Hij schreef meerdere theaterstukken en hoorspelen en een aantal misdaadromans. De Verdenking (Der Verdacht) kwam uit in 1953.

De prachtige, donkere omslag is gemaakt door Sander Patelski. Hij maakt boekomslagen, auteur websites en illustraties.

De vertaling van deze uitgave (2017) is gemaakt door Ria van Hengel, een bekroonde vertaalster/redactrice van in eerste instantie non-fictie Duitse en Engelse boeken. Later legde zij zich toe op Duitse literatuur. Ze vertaalde onder andere vele werken van Goethe en de gebroeders Grimm.

Hans Bärlach, commissaris bij de politie, wordt in 1948 in het ziekenhuis opgenomen voor een operatie. Door een hartaanval wordt deze uitgesteld. Het blijkt dat hij 'de hopeloze ziekte' heeft. Om zijn tijd te verdrijven leest hij bladen en komt zo op het spoor van een ss-kamparts uit de oorlog, Nehle. Zijn behandelend arts Hungertobel denkt in de foto een oud studiegenoot te herkennen, Emmenberger. Hij is nu een vooraanstaand directeur van een privékliniek. Maar is hij Nehle of Emmenberger? Bärlach bedenkt een plan om hem te ontmaskeren. Dit plan ontaardt in een kat-en-muis-spel tussen hem en de directeur.

Het verhaal wordt op een prachtige en langzame manier verteld. De emoties sijpelen tussen de regels door. De spanning wordt langzaam opgebouwd.
De thema's in het verhaal zijn ook nu nog relevant. Verantwoording afleggen voor je daden, de wereld is 'stuk', idealisme en egoïsme zijn dingen uit alle tijden. De bijfiguren spelen een belangrijke rol bij het neerzetten van de grimmige sfeer. De nasleep van de Tweede Wereldoorlog gaat niemand in de koude kleren zitten. Zelfs nu nog zijn de gevolgen voor velen zeer pijnlijk.

Een indringend verhaal uit 1953, gesitueerd net na de Tweede Wereldoorlog, in een moderne vertaling, dat laat zien hoe een mens kan veranderen, ten goede of ten kwade, maar dat het eigenlijk gaat altijd over lijfsbehoud en hoop houden. (Wan)hoop maakt dat een mens misschien zijn grenzen verlegt ten aanzien van zichzelf. Recht of rechtvaardigheid heeft een subtiel verschil dat in dit verhaal mooi tot uiting komt.