Het Tankschip...van Willem Elsschot

Frans Laarmans staart verveeld naar de zee, 6 weken al duurt deze vakantie, als de rust bruusk beëindigd wordt door de aankomst van schoonbroer en zus.
Jacky, scheepsmakelaar te Parijs heeft zich net een monstrueus grote wagen aangeschaft en wil zich tonen.De familie wordt opgeladen en doorkruist België tijdens een helse rit van Noordzee tot Luxemburgse grens. In Bastogne wordt halt gehouden, en, nog net voor sluitingstijd, worden enkele beroemde Ardeense hammen ingeslagen. In de slagerij staat de radio aan en ze horen het bericht dat de oorlog ( WOII) is uitgebroken. Terug in het hotel, komen ze in een ware exodus terecht, ieder verlaat in zeven haasten de plaats. Enkel Jacky wil vieren: onder genot van enkele flessen echte Veuve Clicquot vertelt hij het verhaal van deze meevaller. Hij bezit een tankschip, momenteel aangemeerd in Barcelona en door de oorlog verwacht hij een hoge verkoopprijs.
Dan volgt een ingewikkelde uiteenzetting van hoe een zekere Boorman hem op een dag opzoekt met een voorstel tot overname van een tanker, gratis. De kern van de story is belastingsfraude. Het einde is open en de vraag blijft hoe dit afloopt…
Elsschot voorstellen, hoeft niet meer, noch zijn typische stijl: bondig, snedig, ironisch, cynisch tot satirisch…Met enkele woorden tekent hij een tafereel, met enkele vlijmscherpe observaties zet hij een personage in zijn hemd. Ook hier niet anders: de wijze waarop de rit naar Luxemburg beschreven wordt, je zit mee in de auto. De slagersvrouw, rozig tussen haar hammen, je ziet ze staan…
Toch is deze novelle geen pareltje geworden: na de eerste zwierige hoofdstukken, zakt het verhaal in bij het ingewikkeld complot van Boorman. Bij herlezen, zie je dat de inhoud een zeer ingenieus opgezette scam is, maar de literaire kwaliteit overtuigt veel minder. Wat niet wegneemt dat dit een ‘moetje’ is. Het blijft verbazen hoe levendig de taal en actueel van inhoud deze Elsschot is ( 1941).

Noot: Ik las deel 8 uit het ‘Volledig Werk van Willem Elsschot’- uitg Athenaum-Polak &Van Gennep -2003
Deze uitgave grijpt terug naar het oorspronkelijke script van Elsschot, uitgebreid aangevuld met nota’s uit de verschillende latere manuscripten, typoscripten,..verantwoording van spellingkeuze, annotaties mét bronvermelding van de gebruikte verwijzingen, verklaring van uitdrukkingen, anderstalige woorden etc. 50 pagina’s aanvullingen, naast het verhaal van 50 pagina’s.
Voor de echte Elsschot o fiel…