De memoires van Sonja Barend: puur, intiem en ontroerend

Ik ken Sonja Barend (1940) - wie kent Sonja niet? – maar ik heb niet zo’n band met haar als de vele kijkers die met de Koningin van de Talkshow zijn opgegroeid en haar roemen om haar heldere manier van interviewen. Ik ken haar van korte tv-fragmenten wanneer er een feestje te vieren is bij de VARA en er weer toppers van weleer benoemd en geroemd moeten worden. Dit gaat bij de kijkers meestal met veel nostalgie en weemoed gepaard. Sonja maakt op mij altijd een intelligente indruk; een hardwerkende vrouw met passie én compassie. Uit nieuwsgierigheid naar haar levensverhaal ben ik haar memoires gaan lezen die in februari van dit jaar zijn gepubliceerd onder de titel Je ziet mij nooit meer terug.

De titel slaat niet op haar vertrek bij de televisie, zoals ik eerst vermoedde. Je ziet mij nooit meer terug zijn de laatste woorden van haar Joodse vader voordat hij uit het leven van Sonja en haar moeder verdween. Hij werd in 1942 opgepakt en is nadat hij een half jaar gevangen is gehouden in Scheveningen via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd waar hij is vermoord. Sonja was toen twee jaar oud. Dit gegeven is een bijzonder belangrijke rol gaan spelen in het leven van Sonja en in haar memoires. Sinds haar kindertijd wordt ze achtervolgd door vragen over haar vader. Vragen die ze niet durft of wil stellen, omdat ze niet weet of ze de antwoorden wel wil weten of omdat ze haar moeder niet wil kwetsen. Op sommige vragen krijgt ze in de loop van haar leven antwoord, andere vragen zullen altijd onbeantwoord blijven. Het maakt indruk dat juist de Koningin van de Talkshow die zo veel vragen heeft gesteld, zo veel vragen in haar eigen leven onbeantwoord laat of móét laten.

"In mijn ogen kan hij geen kwaad doen. Mij is hij nog nooit tegengevallen en ik hem ook niet. Ik weet zo weinig dat ik me met geen mogelijkheid een echt beeld van hem kan vormen, anders dan hoe ik graag zou willen dat hij is geweest. Ik heb hem bij elkaar gefantaseerd bij het eindeloos kijken naar die ene foto op mijn werktafel."
Sonja Barend over haar vader, blz. 151

Naast de aangrijpende familiegeschiedenis van Sonja komen in de memoires ook andere facetten van haar bewogen leven aan bod. De lezer krijgt meer inzicht in de jeugd van Sonja en hoe zij bij de televisie terecht is gekomen, zoals veel dingen in het leven van Sonja is ook dit niet zonder slag of stoot gegaan. Je ziet mij nooit meer terug geeft ook inzicht in de keuzes die ze heeft gemaakt, zowel professioneel als persoonlijk. Ze blikt terug op haar liefdesleven, haar kinderloosheid – én het geluk dat ze gevonden heeft als stiefmoeder - en de recente en minder recente gezondheidsproblemen.

Je ziet mij nooit meer terug is een bijzonder indrukwekkend boek, geschreven door een zeer bijzondere vrouw. Na het lezen van haar memoires heb je echt het gevoel dat je Sonja hebt leren kennen en dat je haar zelfs mag tutoyeren in een recensie. Sonja is toegankelijk, helder en inspirerend. Net zoals ze veertig jaar lang als presentatrice en programmamaker voor zo veel mensen is geweest. Dit boek is een aanrader voor wie Sonja kent én voor wie Sonja beter wil leren kennen!