Dit verhaal moet je lezen

(deze recensie bevat spoilers)
Met een mooi en duidelijk voorwoord van Maarten van Rossem is de toon al direct gezet. Vanwege dat ik zelf niet goed om de hoogte ben van de gebeurtenissen rondom de WOII, is wat informatie vooraf zeker handig om te lezen. Op deze manier zit je al gelijk een beetje in het verhaal.

Je wordt direct het verhaal in getrokken door de open beschreven gevoelens van Elsa. Vervolgens leer je kort Elsa kennen zoals ze nu is en wie er bij de familie hoort. Na een vraag van haar kleindochter over vroeger, neemt Elsa je mee terug in de tijd.

Ook maak je kort kennis met Dirk, haar zoon. Een gebeurtenis uit 1954 wanneer hij in de klas een opgefrommeld papiertje vindt, wat laat zien dat zelfs na de oorlog het verleden nog van invloed is. ‘’Het stond er echt, dat symbool. Een paar simpele, symmetrische strepen op papier en toch alleszeggend’’

Wanneer Elsa laat weten dat ze haar verhaal kwijt wil aan de familie en de waarheid boven tafel wil laten komen, omdat het haar van binnen op vreet, is Dirk de gene die hier het meeste moeit mee heeft. Ook omdat ze aan haar overleden man (Willem) heeft beloofd het verleden te laten rusten.

Het verhaal wordt verteld vanuit de ogen van Elsa. Zij beschrijft alles wat zij als jong meisje meemaakt tijdens de oorlog. Vele gebeurtenissen beleeft ze samen met haar hartsvriendin Anna. Beide dragen ze een geheim met zich mee. Hun vaders horen beide tot de twee uiterste in de oorlog. Elsa’s vader zit bij de NSB, terwijl Anna’s familie juist de joden probeert te helpen. De vader van Elsa is geen ‘’actieve‘’ NSB’er. Hij heeft deze keuze gemaakt om zijn zoons te beschermen, zodat zij niet in Duitsland hoefde te gaan werken. Ook had hij goed contact met 1 van de Duitse officieren ‘’Helmut’’, waardoor het gezin lange tijd veilig is.

‘’Volk en Vaderland. Weekblad der Nationaal Socialistische Beweging in Nederland’’ kopt het drukwerk.

Plotseling wordt Anna meegesleurd uit haar huis, samen met de rest van de familie en de andere bewoners. Het laatste wat Anna naar Elsa schreeuwt is ‘’Je hebt ons verraden!’’. Elsa wist als enige van hun geheim af, maar ze heeft nooit iets verteld aan een ander. Elsa weet niet meer wie ze kan vertrouwen en wantrouwt zelfs haar eigen vader. Op het moment dat de oorlog voorbij is, en de NSB’ers niet meer veilig zijn, doordat ze tijdens de oorlog de verkeerde kant hebben gekozen, vertrekt Elsa samen met haar vader vanuit Weesp. Tijdens deze reis maakt ze een keuze die zowel het leven van haar, als haar vader en de familie voorgoed zal veranderen. Hier komt het verhaal, dat afgebeeld staat op de cover van het boek duidelijk naar voren. Een gedeelte in het boek met veel emoties. Je hebt je inmiddels helemaal ingeleefd in de situatie en dan gebeurt er iets totaal onverwachts.

Het boek blijf spannend tot de laatste bladzijde. Want ook tijdens het lezen van de laatste paar hoofdstukken, komen er nieuwe geheimen boven water. Ook kom je als lezer achter geheimen die niet de hele familie weet, en die misschien ook nooit bekend zullen worden.

Het is een aangrijpend boek, dat ook de andere kant van de oorlog laat zien. Ook de waargebeurde verhalen achter in het boek spreken voor zich. Zo laat deze zin zien, dat je soms eigenlijk geen keuze had aan welke zijde je stond. ’Emile heeft zijn vader nooit als ‘fout’’ of ‘’NSB’er’’ gezien. ‘’Hij moest toch overleven? Het was of een kogel of brood bakken’’

Ik ben het volkomen eens met de ‘’lezeres’’ die achter in het boek haar persoonlijke verhaal doet. Zij zegt ’’Het is een erg belangrijk boek, dat je laat inzien dat de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog veel genuanceerder ligt dan ‘’goed’’ en ‘’fout’’ en dat na de oorlog de ellende jarenlange verderging.’’ Beter kan ik het eigenlijk niet beschrijven. Een boek dat eigenlijk door iedereen gelezen zou moeten worden, wanneer je een completer beeld wilt krijgen van de oorlog.