Vergeet de test, heb je de gorilla gezien?

Het gorilla-experiment van de Amerikanen Chabris en Simons is een klassieker in de visuele wetenschap. Wanneer we ons concentreren op een bepaald detail, zullen we andere opvallende bijzonderheden over het hoofd zien. Dit wordt aandachtsblindheid genoemd. Een goede reden waarom we niet moeten appen tijdens het fietsen of autorijden.

Ben Ambridge, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Liverpool en schrijver van populaire wetenschap, heeft diverse leuke testjes en experimentjes verzameld en gebundeld in dit 350 bladzijden tellende boek.

Ook mijn zoontje, een brugger van 11 jaar, kreeg dit werk in handen. Hij doet vervolgens de test eenvoudige vragen en heeft ze allemaal goed. Nou denk je natuurlijk, logisch want het zijn eenvoudige vragen. Met het schaamrood op de kaken moet ik bekennen dat ík ze niet allemaal goed had. Hier komt een voorbeeld, zodat je een idee hebt hoe de vragen opgesteld waren. Een schrift en een potlood kosten samen 1 euro 10. Het schrift kost een euro meer dan het potlood. Hoe duur is het potlood? Dit soort vragen dus. Het voor de hand liggende antwoord is fout, je moet er dus even over nadenken en dat is dus wat veel mensen niet doen. Het antwoord is trouwens 5 cent. En ... wees eens eerlijk, had je dit ook bedacht?

Ambridge heeft dit werk geschreven met het doel antwoorden te geven die de psychologie heeft gevonden op het vraagstuk waarom en hoe mensen doen wat ze doen. Het bevat allerlei quizjes, puzzels, spelletjes, maar ook zinsbegoochelingen, onderzoeken en interactieve tests. Het beoogde gevolg kan zijn dat je meer inzicht krijgt in hoe je psychologisch gezien in elkaar zit. Daarnaast krijgt de lezer een geringe hoeveelheid kennis op psychologisch gebied. Van wat het verschil is tussen een psychiater en een psycholoog tot wat het nut is van statistische tests. Veel van wat er in het boek beschreven staat is ook op de website www.Psy-Qbook.com te vinden, echter alleen in het Engels. Opmerkelijk is dat alle buitenlansde vertalingen daar prominent te zien zijn behalve de Nederlandse.

De opzet is vrijwel steeds dezelfde. Een korte uitleg of introductie over de uit te voeren test, de vragen zelf en op de volgende bladzijde, zodat je niet kunt spieken, het antwoord met onderbouwing. Daarnaast vaak linkjes en lees-of internettips zodat je er meer over kunt vinden of dezelfde test online kunt doen. Wat afbreuk aan het geheel doet zijn de zwart-wit foto’s. Het zal ongetwijfeld een kostenafweging zijn geweest, maar wat zou het boek opgewaardeerd worden met enkele kleurenfoto’s! Tevens worden de vragen niet altijd even duidelijk gesteld, waardoor je deze moet herlezen om de vraagstelling scherp te krijgen.

Psy-Q is zeer vermakelijk voor belangstellenden in korte psychologische testjes. Voor degene die reeds beschikt over basiskennis psychologie (en dan vooral psychologische testen en onderzoekjes) zal het niets nieuws brengen. Hoewel, misschien toch wel iets omdat zelfs de allerlaatste wetenschappelijk bewezen theorieën in dit boek gebruikt zijn. Bovendien is het grappig om de testjes met familie of vrienden te doen tijdens een gezellig samenzijn.

O, ja….heb jij het woord ontdekt dat in deze recensie door elkaar is gehusseld? Je hebt de sfeer van het boek te pakken!