7 dagen angst, woede en een groot gevoel van onmacht

Een van de meest besproken onderwerpen op de wereld is de doodstraf. Enerzijds staan de felle voorstanders die het begrip ‘oog om oog’ hanteren. Anderzijds staan de tegenstanders die opmerken dat de straf onomkeerbaar is. Kerry Drewery kiest met Cel 7 een nieuwe inslag in de wereldberoemde discussie. Het eerste deel van een trilogie, vertaald door Selma Soester, bewandelt een interessant pad: jury’s en rechters bestaan niet meer. Het lot van de gevangene ligt in handen van het sensatiegerichte publiek: het is jurylid, rechter én beul. Het staat gelijk aan een bron van ellende en als lezer kun je slechts walgen.    

In Cel 7 bespreekt Drewery het aangrijpende verhaal van Martha Honeydrew. Het zestienjarige meisje wordt opgepakt voor de moord op de wereldberoemde Jackson Paige. Nog voor ze in de boeien geslagen wordt, heeft ze bekend. Zij heeft de man doodgeschoten, zo zegt ze zelf. Haar wacht het pad naar de dood. Ze zal zeven cellen door moeten en wanneer ze in cel 7 belandt, zullen de kijkers van het programma Dood is gerechtigheid beslissen. Verdient ze de doodstraf of niet?    

Vrijwel direct heerst er in Cel 7 een bijzondere vorm van spanning: je hebt het te doen met een moordenaar. Tenminste, dat denk je. En die moordenaar zal over zeven dagen wel of niet de doodstraf krijgen. Tenminste, als het goed is. Vervolgens vervalt Drewery heel even in het geven van een clichématig beeld. Martha is opgegroeid zonder vader en toen haar moeder vermoord werd, stond ze er alleen voor. Om te voorkomen dat ze uit haar ouderlijk huis gezet zou worden, besloot ze te gaan werken en minder aandacht aan school te schenken. Het lijkt een schoolvoorbeeld van een meisje dat ontspoort.     

En daarmee blijkt ook direct het enige minpunt van Cel 7 gegeven. Drewery creëert een uitermate boeiende plot die doorspekt is met ethische kwesties. Openlijk somt de schrijfster discussies op over menselijkheid, gerechtigheid en sensatiezucht. Tegelijkertijd werpt ze een blik op een toekomstige wereld; een wereld waarin rechters en jury’s niets meer te zeggen hebben en het publiek beslist. Het klinkt eerlijk, toch?    

Het bizarre concept waarbij de kijker van Dood is gerechtigheid mag beslissen over het leven van Martha werkt. Vrij snel blijkt de manipulatieve aard van het programma: ‘Martha Honeydrew mag er dan net zo lief uitzien als haar honingzoete naam doet vermoeden, maar is ze in werkelijkheid een koelbloedige moordenaar die ons een van de beroemdste en meest geliefde personen van onze tijd heeft ontnomen? Zelf beweert ze van wel.’ Als lezer gruwel je van de gebeurtenissen tijdens het programma. Helaas kun je niet meer dan lijdzaam afwachten wat er met Martha gaat gebeuren, hoe onterecht het ook voelt.    

Cel 7 is een waar spel met perspectieven en oogpunten. Delen van het verhaal worden verteld vanuit therapeute Eve, terwijl andere delen vanuit het ik-perspectief van Martha weergeven worden. Weer andere delen tonen een natuurgetrouw beeld van de uitzendingen van Dood is gerechtigheid. De meest opvallende stukken zijn wel de passages waarin Martha Isaac in de je-vorm aanspreekt. Deze stukken leren de lezer over hetgeen in het verleden gebeurd is. Langzaam werkt Martha daarin naar de climax en vertelt ze of ze schuldig is of niet. Als lezer kun je niet wachten op de ontknoping. Je onderbuikgevoel vertelt genoeg.    

Goede typeringen van onder andere de presentatrice van het programma, oud-rechter Cicero (what’s in the name?) en therapeute Eve versterken het verhaal. Bijzonder daarbij is de weergave van Martha. Voor de buitenwereld en in de gesprekken met Eve oogt ze zeker van haar zaak en lijkt ze koud. Echter, passages vanuit de moordenaar zelf vertellen een ander verhaal. Al snel brengen ze de lezer aan het twijfelen. Is Martha wel zo schuldig als ze zelf zegt? Haar ontwikkeling tijdens het verhaal, het meisje dat langzaam breekt, is dan ook confronterend. Je kunt niet anders dan met haar meehuilen en samen met haar bang zijn.    

Naarmate het verhaal vordert, voel je net als Martha en Eve angst, verdriet en walging. Drewery slaagt als geen ander in een intrigerend en indringend verhaal te vertellen waarbij de absurditeit van het systeem funest blijkt. Vanaf de eerste bladzijde zit je aan de letters gekluisterd en speel jij, samen met de kijkers, voor rechter.