Spannend, maar vooral goed op het vlak van de psyche

“‘Meisje toch,’ fluistert hij. ‘Zie je nou, je wilt wel bij me zijn. Je wist het alleen nog niet.’” Na jarenlang bij de Nederlandse politie gewerkt te hebben, besloot Jobien Berkouwer haar ervaringen als profiler in te zetten voor het schrijven van een boek. In Zomermeisjes krijgt profiler Lot de taak een duistere zaak op te lossen. Berkhouwer laat met dit debuut zien dat de thrillerwereld nog wat te wachten staat. Het geijkte begin en diverse onrealistische verhaalelementen maken het boek geen 5-sterrenverhaal, maar Berkouwer verdient met deze psychologische thriller zeker wel een plekje tussen de andere 4-sterrenboeken!

Lot komt, na jaren werken in de grote stad, op het platteland in Twente terecht. Wanneer op een dag een dood meisje aangetroffen wordt in het bos, mag ze haar kunsten laten zien. Ze moet het daderprofiel op gaan stellen. Helaas krijgt ze niet de nodige hulp van haar teamgenoten. Een vrouw hoort immers aan het aanrecht? Kan zij, zonder alle steun, toch de moord oplossen? Kan ze voorkomen dat er meer slachtoffers komen? Langzaam maar zeker start Lot haar zoektocht naar de man die het zomermeisje vermoordde.

Helaas start Berkouwer haar verhaal op de geijkte manier: een ‘proloog’ waarin het slachtoffer rent voor haar leven. Hierin is de debutante niet nieuw. Echter, de manier waarop het verhaal vervolgt, is aantrekkelijker. Berkouwer toont je vanaf de eerste bladzijde gedetailleerde informatie over Lots gedachten en gevoelens. Waar ze in het begin de neiging heeft alles in het verhaal uit te leggen en de lezer overlaadt met onnodige details: “Daarnaast vult ze een kan met koud water. Bekertjes, suiker, kuipjes, melk, roerstaafjes, het past maar net” laat ze deze beschrijvende trant naar mate het verhaal vordert varen en neemt ze je mee in het onderzoek dat Lot pleegt.

Tegelijkertijd maakt Berkouwer het verhaal interessant door de passages vanuit de dader toe te voegen. De toevoeging van het daderperspectief is tweeledig: enerzijds breekt Berkouwer de spanning af, doordat de lezer bij iedere arrestatie weet of de dader gepakt is of niet. Nog voor Lot heeft kunnen beslissen of een dader gepakt is, weet de lezer het antwoord al. Anderzijds creëert Berkouwer met hetzelfde perspectief spanning: wat is hij van plan? Berkouwer zet met het daderprofiel een niet alledaagse dader neer; hij is op zijn minst bijzonder. Dit straalt door in daad en gedachte. Heel gedetailleerd beschrijft Berkouwer gedachten en gevoelens van de dader, waardoor eenieder een beetje begrip voor hem krijgt. Hoe bizar ook.

Het verhaalverloop in Zomermeisjes is wat cliché, maar dit lijkt er niet toe te doen. Doordat Berkouwer de psyche van Lot en de dader zo uitgebreid en volledig beschrijft, ligt de nadruk niet meer op het verhaal, maar op de achtergrond. Wanneer het verhaal dreigt de eindigen, creëert Berkouwer toch meer spanning. Beide verhaallijnen groeien langzaam naar elkaar toe en dan wordt duidelijk welk middel Berkouwer in heeft gezet om de lezer om de tuin te leiden: het spel met de chronologie. Daarmee maakt ze Zomermeisjes zeker tot een verrassend boek. Bizarre elementen, zoals het feit dat Lot IN NEDERLAND geen onderzoek krijgt wanneer ze iemand neerschiet, doen dan ook geen afbreuk aan het verhaal.

En anders dan het geijkte begin, is het einde: verrassend, mooi en volledig. En bevredigend? Bijna dan.