De geschiedenis van Nederland, met de familie Six als leidraad.

Het boek stond op de lijst van nominaties voor de NS Publieksprijs 2017 en omdat ook de Nederlandse geschiedenis mij interesseert heb ik besloten om het te gaan lezen.

Geert Mak heeft de kans gekregen om in het huis aan de Amstel, dat aan de familie Six toebehoort, alle spullen te bezichtigen en kan zo een kijkje in de familiegeschiedenis van Six nemen. Elke generatie van de familie Six kent wel een Jan, en dat verklaart de titel. Al lezende merk ik op dat in dit boek de familie Six eigenlijk helemaal niet echt centraal staat. De familie wordt als rode leidraad gebruikt om ons door de geschiedenis van de Lage Landen te loodsen.

We beginnen in de middeleeuwen, waar de familie Six nog in Noord-Frankrijk woont en vanuit het huidige Vlaanderen in de 16e eeuw naar Amsterdam vertrekt. Geert Mak neemt zijn tijd om duidelijk uit te leggen wat er in deze periode speelde om de familie te doen besluiten te gaan verhuizen. En meteen laat het me beseffen hoe weinig kennis ik van de geschiedenis van mijn eigen vaderland heb. De welvaart in de Gouden Eeuw van Amsterdam hebben we in feite aan onze zuiderburen te danken. Het waren de mensen uit het huidige België die met hun kennis en ervaring om geloofsredenen hun gebied ontvluchtten en in zich in het vrije Amsterdam centreerden. En daardoor brak de Gouden Eeuw voor Nederland aan. We lezen vervolgens alles over de Gouden Eeuw in Amsterdam. Over bekende mensen zoals Vondel, Rembrandt en Tulp. We leren niet alleen de familie Six beter kennen, maar ook alle historische grootheden uit de Nederlandse geschiedenis. Af en toe werd het verhaal daardoor wel chaotisch, want heette het boek tenslotte niet De levens van Jan Six?

Wanneer de andere eeuwen naar het heden passeren heb ik het gevoel dat Geert Mak er van uit gaat dat de lezer wel voldoende kennis heeft over wat er in de periodes speelde of misschien was hij wel genoodzaakt om het verhaal in te korten? Bij vlagen lees ik ineens iets over Napoleon en allerlei verzetsbewegingen tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar er wordt te weinig tijd genomen om hierover meer duidelijkheid te geven terwijl dat voor het verhaal eigenlijk wel nodig is. Het verhaal wordt in mijn beleving één onoverzichtelijke kluwen met personen tegen een achtergrond van een geschiedenis waar te weinig uitleg over gegeven wordt. Het duizelt me van de personages en ik raak de draad kwijt. Alhoewel ik het interessant vind en het ook een erg knappe prestatie is om zo’n boek te schrijven, begin ik het verhaal minder leuk te vinden om verder te lezen. Het was wellicht beter geweest om de ruimte die gebruikt was voor zaken zoals gedichten, die eigenlijk niet echt veel toevoegen of bijdragen aan het verhaal en ik eigenlijk ook niet interessant vond, te gebruiken voor meer relevante informatie.

Het boek leert ons ook veel over de adel en aristocraten door de eeuwen heen. Door de toenemende democratisering, met gelijke rechten voor iedereen, is op te merken dat zij door de eeuwen heen flink in aanzien en kapitaal hebben moeten inleveren. Maar zien we eveneens dat mensen met dergelijke achtergrond nog altijd profiteren van hun familiegeschiedenis en toch nog voorname functie bekleden. Het is gek eigenlijk om te beseffen dat je familiegeschiedenis zoveel van invloed kan zijn op iedere individu vandaag de dag.

Geert Mak heeft ongetwijfeld enorm veel tijd en energie gestoken in de totstandkoming van dit boek. Verwacht als je het gaat lezen niet dat het een boek is waar je lekker ontspannend aan gaat zitten, want het is best wel zware kost. Zelf ga ik dit boek zeker nog eens ooit herlezen, want de Nederlandse geschiedenis, daar hoor ik als Nederlander toch wel veel over te weten.