Leve 'Leve de Zoologie!'

Het begon als een tv-reeks (Leve de Zoo!) en ging verder met een boek. ‘Leve de Zoologie!’ schetst in vijf hoofdstukken een geschiedenis van de Zoo van Antwerpen naar aanleiding van de 175ste verjaardag ervan. Er zijn ondertussen heel wat Zoo-boeken verschenen die ieder hun accenten leggen. Sommige leggen veel meer de nadruk op de geschiedenis van de Zoo, andere op de dieren. Omdat deze boeken zich beperken tot een deel van het verhaal, zijn ze stuk voor stuk waarschijnlijk heel wat vollediger dan dit boek. Maar de aanpak van Arnout Hauben en Lander Deweer maakt ‘Leve de Zoologie!’ dan weer een bijzonder uniek document dat heel veel mensen zal aanspreken.

Het boek bevat vijf hoofdstukken die ieder een bepaalde figuur beschrijven die belangrijk geweest is voor de Zoo: Jacques Kets, Jacques Vekemans, Rembrandt Bugatti, Jozef Hutsebaut en Agatha Gijzen. Elk hoofdstuk meandert voortdurend heen en weer tussen de Zoo van toen en de Zoo van nu. De auteurs wisselen stukjes geschiedenis af met portretten van hedendaagse verzorgers of andere personen die nauw bij de Zoo betrokken zijn, zoals een taxidermist of veearts. De focus ligt echter steeds op de dieren. Nieuwe geboorten worden beschreven, maar ook plotse overlijdens. Verzorgers vertellen hoe ver hun liefde voor de dieren gaat, en beschrijven enthousiast internationale kweekprogramma’s waaruit blijkt dat dierentuinen al lang geen dierengevangenissen meer zijn, maar wel degelijk heel nuttige, wetenschappelijke instellingen geworden zijn zonder dewelke sommige dieren niet meer hadden bestaan. Al deze stukjes tekst zijn rijk voorzien van illustraties. Oude tekeningen en foto’s geven de geschiedenis beeld, moderne foto’s van verzorgers en dieren laten het heden zien. Sommige dierenfoto’s zijn ronduit prachtig.

Zoals Arnout Hauben zelf toegeeft, heeft hij nooit wat met dieren gehad. Als programmamaker reisde hij de wereld rond maar deed nooit iets met dieren. En zijn kinderen waren amper geïnteresseerd in wat hij deed. Maar dit keer wilden zijn kinderen elke dag alles weten. Dieren spreken kinderen aan. Dieren verenigen mensen ook. Zoals de auteur zelf schrijft: “[De dierentuin] is bovendien een van de weinige plekken in dit land waar alle lagen van de bevolking samenkomen. Jong en oud, man en vrouw, blank en gekleurd, hetero en homo, rijk en arm, Belg en buitenlander; iedereen loopt er zij aan zij, verenigd in verwondering.” Hauben geeft ook toe dat hij aan het einde van zijn reportagereeks toch een affiniteit met dieren is gaan ontwikkelen. Die was in ieder geval groot genoeg om het kerstdiner te verlaten toen de dierentuin hem liet weten dat een olifantenjong op het punt stond geboren te worden.

De auteurs hebben het boek heel persoonlijk gemaakt. Hauben is de vertelstem in het boek en spreekt vaak in de ik-persoon. Hij mengt zijn indrukken ondertussen voortdurend met stukjes conversatie uit de vele interviews die hij afnam. Die mijmerende toon brengt het boek ook heel dicht naar de lezer toe. Een kleine 200 bladzijden telt dit boek. Het voelde amper als 20 aan. Wat een mooi portret is dit geworden!