Een caleidoscoop aan karakters en indrukken

Turkije, jaren 1950. Servi is amper negen als haar vader overlijdt. Haar moeder blijft achter met de kinderen. Ze doet haar best om in hun levensonderhoud te voorzien maar echt succesvol is ze niet. Na een aantal jaren verliest ze haar huis door toedoen van een familielid en is genoodzaakt met de kinderen in een ander dorp te gaan wonen. Nog een paar jaar later wordt dochter Servi uitgehuwelijkt aan een Turkse jongen die met zijn familie in Gent woont, en ze verhuist ook naar daar. Ze komt bij haar schoonfamilie terecht waar ze door haar schoonmoeder zo goed als opgesloten wordt en wordt gebruikt als meid voor alle werk. Contact met de buitenwereld heeft ze in eerste instantie zo goed als niet. Servi doet haar best om stand te houden en een leven op te bouwen.

Het boek volgt Servi van haar negen jaar tot haar negenenzestigste. Elk hoofdstuk heeft een nummer meegekregen, dat aangeeft hoe oud Servi op dat ogenblik is. Voor bijna elk jaar van haar leven is er zo'n hoofdstuk. Binnen elk hoofdstuk vertelt Servi soms zelf wat in dagboekstijl, en soms vertelt de schrijfster een stukje. Omdat de hoofdstukken alle relatief kort zijn, zit er op die manier wel vaart in het leven van Servi die, door het leven dat ze leidt, nochtans amper wat beleeft. Grotendeels opgesloten in haar huis, concentreert haar leven zich rond de opvoeding van haar kinderen, en het weinige dat echt gebeurt in haar leven, zorgt voor emotionele tegenslagen. Nochtans is daar in de vertelling niet zoveel van te merken. De vertellingen door Servi zijn niet los van emoties, maar meestal wel op een vlakke, emotieloze toon verteld. Servi houdt haar emoties binnen in zich en dat zorgt ervoor dat het boek vrij hard kan overkomen. Het lijkt alsof de dingen des levens Servi niet veel kunnen schelen, maar dat is natuurlijk niet zo. Haar manier van doen is eerder een overlevingsmechanisme.

De schrijfster maakt zeer duidelijk hoe moeilijk de banden met het thuisland en de tradities te verbreken, maar ook te onderhouden zijn. De laatste volwassen generatie in het boek is die van Servi's kinderen. Het ene kind is al succesvoller dan het andere maar allemaal worstelen ze op hun manier met de botsingen tussen de tradities van hun ouders en grootouders enerzijds, en deze van het land waarin zij geboren en opgegroeid zijn anderzijds. Niet iedereen slaagt erin die worsteling tot een goed einde te brengen.

Het boek is taalrijk, vlot en helder geschreven, met subtiel uitgewerkte personages die allemaal gaandeweg een identiteit krijgen. Zonder dat de schrijfster veel woorden nodig heeft, typeert ze hen stuk voor stuk heel duidelijk. De bazige, de meegaande, de tierende, de lijdende, de vechter, de incasseerder, allemaal palmen ze je na verloop van tijd in. Dit boek is een pak beter dan de korte beschrijving op de achterkant ervan laat vermoeden. Deze beschrijving doet het boek geen eer aan en lijkt te suggereren dat het een somber boek is, een 'wij tegen zij'-verhaal over integratiemoeilijkheden. Maar dat is het helemaal niet. Het is waar dat vrolijkheid in dit boek ver te zoeken is, en dat de meeste personages in het boek wel op een of andere manier gebroken zijn. En het is waar dat integratiemoeilijkheden een rol spelen in dit boek. Maar los van cultuur en tradities kan het boek heel wat algemener beschouwd worden. Neem eender welke ontwrichte familie uit eender welke cultuur en de gevolgen daarvan voor de kinderen zijn vergelijkbaar met hoe het de kinderen in dit boek vergaat. Het boek toont vooral aan dat het heel moeilijk is om uit een aangeleerd patroon te ontsnappen en dat beslissingen of gedragingen van een generatie, generaties lang kunnen blijven nazinderen.