De roep om erkenning

'De nadagen van Pilatus' is meer dan een historische roman. Vestdijk heeft de karakters van Pilatus, Maria Magdalena en keizer Caligula te zorgvuldig uitgewerkt om het boek niet tevens een psychologische roman te noemen.

Pilatus, wil zich cynisch en wereldwijs presenteren, maar in feite wordt hij gedreven door nogal primaire emoties. Hij heeft zijn gouverneurschap te danken aan het feit dat hij opviel tijdens de Germaanse oorlogen, maar was in feite de verkeerde man in Judea.

Ook de twee andere hoofdfiguren zijn ongekwalificeerd voor hun positie: Maria Magdalena is te betrokken bij Jezus om christen te kunnen zijn, terwijl keizer Caligula verbaal te sterk is om zijn bestuurlijke positie in bescheidenheid te kunnen bekleden.

Zowel bij Pilatus, Maria Magdalena als keizer Caligula is er een roep om erkenning. Het contrast tussen de capaciteiten en de posities van de hoofdfiguren geeft het boek een weldadig ironische toon.