Recensie de goede zoon

Het basisinkomen is een feit en de robotisering van de samenleving is begonnen, maar nog niet voltooid. In deze wereld gaan twee mannen op reis. De ik-figuur wordt overgehaald om mee te gaan, veel is daar niet voor nodig, alleen het gevoel nodig te zijn. Bovendien heeft hij net zijn moeder begraven en is hij uit zijn routine van wekelijkse bezoekjes. Hij weet niet wat het doel van deze reis is, alleen dat het iets te maken heeft met een geheim project waar hij jaren geleden aan meegewerkt heeft.

De naam van de ik-figuur komt de lezer niet te weten. Wel weten we dat de ik-figuur, de verteller, schrijver is. Dit geeft als het ware een extra dimensie aan het verhaal, want binnen de verbeelding van de daadwerkelijke schrijver (Rob van Essen) kan dus ook verbeelding van de schrijver in het verhaal (de ik-figuur) voorkomen: “en ik beschrijf wat ik heb meegemaakt en hoe ik hier ben gekomen, en alles wat nog gaat gebeuren verzin ik erbij” (blz 211). Alles wat er in het verhaal klakkeloos als waar aannemen, dat kan dus niet zomaar.

De ik-figuur vertelt niet alleen over de reis die hij nu meemaakt, maar blikt ook terug op zijn leven. Zijn werkzaamheden in het archief en later bij het geheime project en zijn relatie met zijn inmiddels overleden moeder zijn hierbij de belangrijkste onderwerpen. Opvallend aan de schrijfstijl in dit boek is dat de zinnen vaak erg lang zijn: “Toch hou ik van hotelkamers, hoe onpersoonlijker hoe beter, ik denk dat we beter af zouden zijn als we in onpersoonlijke interieurs zouden wonen, al dat gedoe om ons thuis te voelen, om een thuis te scheppen, dat is allemaal tevergeefs, of tijdelijk, wij zijn zelf de samenhang, zodra je dood bent is het weg, dat zag je bij het kamertje van mijn moeder” (blz 61). Het is even wennen, deze lange zinnen, maar het neemt de lezer wel echt mee in de mijmeringen van de ik-persoon en maakt daardoor de afstand tussen lezer en ik-figuur kleiner. Soms zijn deze mijmeringen filosofisch, soms cynisch.

De goede zoon vertelt een boeiend verhaal over hoe je je identiteit ervaart in een veranderende wereld. Het verhaal heeft een verrassende afloop, de ik-figuur weet iets eerder dan de lezer wat hem te wachten staat. De cover van het boek krijgt in dit licht ook ineens meer betekenis. Een verhaal dat zich goed leent om nog een keer te lezen om alle gebeurtenissen en gedachten verder te kunnen ontrafelen.