Verplichte literatuur voor misdaadauteurs

Ferdinand von Schirach (1964) werkt als strafadvocaat in Berlijn. Schuld is na Misdaden zijn tweede bundel waarin hij een boekje opendoet over zijn ervaringen als advocaat.

De muzikanten van een Beierse blaaskapel vergrijpen zich aan een jonge serveerster, verkrachten haar en urineren na afloop over haar lichaam. Aangezien de muzikanten geschminkt waren en pruiken droegen kan de vrouw geen schuldige aanwijzen en gaat de hele blaaskapel vrijuit...
Een gelukkig getrouwde man wordt verdacht van kindermisbruik. De man ontkent, maar gaat wel de gevangenis in. Na zijn straf te hebben uitgezeten, wil zijn vrouw hem niet meer zien en raakt hij aan lager wal. Wanneer hij op straat een meisje herkent dat indertijd een belangrijke rol heeft gespeeld bij de aangifte, vermoordt hij haar bijna. Hij zoekt zijn heil bij een advocaat die de aantijging van het kindermisbruik onderzoekt. Het meisje geeft toe alles te hebben verzonnen...

Dit zijn slechts twee van vijftien korte verhalen waarin Ferdinand von Schirach van waargebeurde misdrijven literatuur maakt. Dat doet hij door in sobere stijl de gebeurtenissen te vertellen. De zinnen zijn kort tot ultrakort en er staat geen woord te veel in. ‘De stijl lijkt afstandelijk, maar is dat niet, omdat juist de aandacht wordt gericht op de drijfveren van de personages. Daardoor worden strafzaken en dossiers vermenselijkt. Von Schirach oordeelt niet, maar laat de lezer zijn eigen conclusie trekken. Het is alsof de schrijver een loep boven gebeurtenissen legt zodat de feiten pijnlijk duidelijk worden. Als verteller kiest hij voor een positie op de achtergrond, uitgezonderd het laatste verhaal, wat daardoor juist extra geestig werkt. Ferdinand von Schirach wil dat de lezer zijn aandacht richt op de zaak en zich niet laat afleiden.

Het thema is schuld. De titel van het boek kan de lading niet beter dekken. Dat Ferdinand von Schirach dit thema kiest is niet verwonderlijk. Hij is niet alleen strafadvocaat, maar tevens telg uit een niet onomstreden familie. De opa van de auteur, Baldur von Schirach, was gedurende de Tweede Wereldoorlog Reichsjugendführer, de hoogste baas van de Hitler Jugend.

In Schuld schotelt kleinzoon Ferdinand von Schirach ons vijftien verhalen voor die tot nadenken stemmen. Het gevaar is groot om de verhalen snel achter elkaar te lezen. Niet doen. Mijn advies: 'slow reading'. Een verhaal per dag en daarna de tijd nemen voor contemplatie. Schuld is verplichte literatuur voor iedere misdaadauteur en iedereen die wil begrijpen hoe mensen kunnen ontsporen.