Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Wie over Goethe spreekt, kan over Buchenwald niet zwijgen’.

‘Geest & Beest’ is gebaseerd op ware gebeurtenissen uit de tweede Wereld Oorlog.
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in een Joodse wijk in Berlijn.

‘Wie over Goethe spreekt, kan over Buchenwald niet zwijgen’.

Sophie Bank en Frits Arends werken als particulier onderzoekers voor het Amsterdamse recherchebureau Brill.

Deze keer hebben ze een opdracht van Marco Zevenhuizen: in Berlijn moeten ze op zoek gaan naar een kostbaar inktstel dat van Goethe was; het werd tijdens WO II gestolen in Leiden door SS-officier Hans Stock, die inmiddels is overleden. Hij is bekend als de man met twee levens.

Marco weet dat Stock drie kinderen heeft: Sigrid, Leo en Emil. Ze worden flink aan de tand gevoeld door Sophie en Frits. Weten ze van het bestaan van dit kostbaar inktstel?

De broers en zus kijken verschillend tegen het verleden van hun vader aan; dit leidt tot conflicten onderling. Tevens worden ze alle drie levensgevaarlijk bedreigd; heeft dit met het verleden van hun vader te maken of met het inktstel?

‘Zwei Seelen wohnen, ach! In meiner Brust.’

Dit is de befaamde zin die Faust over zichzelf uitsprak; de eeuwige tweespalt van de mens.

Op een dag staat in de krant dat de schedel van Schiller is verdwenen uit het museum. De gemoederen lopen hoog op. Wie zit hierachter?

Radio Berlin: ‘Door een spraakmakende actie van onbekenden is een stukje van de vermaarde Goehte-eik uit Buchenwald in een Berlijnse tentoonstellingsvitrine terechtgekomen. Omdat het stukje hout eigendom was van de Nederlandse oud-Buchenwalder Niek Pieters, is er een grote interesse ontstaan in de lotgevallen van deze groep kampgevangenen. Op deze actuele kwestie willen wij inspelen. Er zullen twee bijeenkomsten worden georganiseerd voor Duitsers en Nederlanders en voor jong en oud. Er wordt voorgelezen uit memoires en er vindt een podiumgesprek plaats met nakomelingen van de eerste generatie. De tweede bijeenkomst bestaat uit een debat met Vera Knecht, directeur van Gedenkplaats Buchenwald.’

Frits en Sophie besluiten naar deze bijeenkomsten te gaan. Ze ontmoeten nabestaanden van Nederlanders die slachtoffer waren van het concentratiekamp Buchenwald. Persoonlijke ervaringen, pijn en verdriet worden gedeeld. Welke gruwelijkheden hebben zich hier afgespeeld? Later duiken er documentaires op over Buchenwald; hierin herkennen mensen familieleden.

‘Het is alsof alles eruit komt wat in haar opgekropt zat: wroeging, spijt, verdriet, wanhoop, gevoelens van onrechtvaardigheid … ‘

Generatie op generatie is de nasleep van deze oorlog voelbaar in gezinnen; kinderen die voor de bijeenkomsten niks wisten van het verleden van hun (groot)ouders of juist wel en daar moeilijk tot niet mee om kunnen gaan. Vogel weet dit, in eenvoudig taalgebruik, goed onder woorden te brengen; in psychologisch opzicht lijden ze allemaal op hun eigen manier en gaan er verschillend mee om. Vaak schamen mensen zich; hebben onterecht een schuldgevoel. Voor sommigen gaat een wereld open die ze niet kende; puzzelstukjes vallen op hun plek en er ontstaat meer begrip voor hun (groot)ouders. Soms leidt dit tot een wanhoopsdaad.

‘Het is wonderlijk hoe achteraf altijd pas helder wordt wat er eigenlijk gebeurd is en waarom.’

Het verhaal wordt in de ‘ik-vorm’ verteld door Sophie; hierdoor lees je vaker; Frits zegt en Frits doet, wat niet prettig leest. Persoonlijk denk ik, als het verhaal in de ‘hij/zij’ vorm was geschreven, overbodige tekst achterwege was gelaten, het verhaal minder langdradig was geweest. Dit was ten goede gekomen aan de perfecte research; er is veel informatie over Buchenwald, Goethe en Schiller te lezen.

Spanning is in deze thriller nauwelijks aanwezig. Gevoelsmatig denk ik eerder aan een psychologische roman met een vleugje detective.

Al lezend wordt de uitstekend gekozen titel duidelijk bij de passende cover waarop de toegangspoort tot concentratiekamp Buchenwald is te zien. Op de poort staat: ‘Jedem das seine’. Daaronder de standbeelden van Goethe en Schiller.

De karakters van Sigrid, Leo en Emil worden goed uitgewerkt; meeleven- en voelen is hierdoor niet moeilijk.

Realiteit en fictie is mooi verweven in het boek; er zijn de nodige plotwisselingen.
De op waarheid gebaseerde feiten zorgen voor een geloofwaardig verhaal.

Is het soms één levend wezen

dat zichzelf in tweeën deelt?

Kozen twee elkaar in dezen

en versmolten tot één beeld?



Die vragen wil ik graag belichten

daar ik ze ten diepste ken.

Merk je niet aan mijn gedichten

dat ik één en dubbel ben?

Goethe.


Verhaal: 4****

Psychologie: 5*****

Taalkundig: 3***

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Mieke Wijnants

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.