Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Indrukwekkend verhaal dat blijft boeien tot het eind

Mieke Wijnants 12 oktober 2018
OVER DE AUTEUR
Elisabeth Riphagen (1947) is getrouwd met Gerrit.

‘Voordat ik je kus, wil ik eerst weten of je met mij meegaat naar Indonesië.
Niet voor een week, niet voor een maand, niet voor een jaar, maar voor een eeuwigheid’, zegt de jongeman tegenover mij.

Samen met haar man woonde en werkte ze in de jaren zeventig in Indonesië. Sinds 1999 gaat ze elk jaar een aantal maanden terug om daar onderwijsinstellingen en sociale projecten in vaak afgelegen en arme gebieden te ondersteunen.

Elisabeth is theologe, verhalenverteller, ontwikkelingswerker en auteur van de eerder gepubliceerde boeken:

Achter de eeuwige glimlach
Leven in de stilte
Zoekend onder een vreemde hemel

Deze drie boeken zijn tijdelijk alleen te koop bij Ambilicous, uitgever van verhalen.

OVER DE INHOUD EN MIJN MENING
In ‘Vliegen zonder vleugels’ neemt Elisabeth de lezer mee op een indrukwekkend reis naar de eilanden Java, Sulawesi, Flores, Sumatra en Bali.

Ze laat ons kennismaken met de lokale bevolking; hun taal, cultuur, politiek en godsdienst, die op de vijf eilanden zeer verschillend zijn. De warme gastvrijheid is altijd en overal aanwezig.

Na de val van Soeharto zijn er verkiezingen. De bevolking had gehoopt op een christen president en daarmee verlost te zijn van het regiem van Soeharto. De blijdschap is groot als Joko Widodo gekozen wordt, een gematigd moslim. Al snel blijkt dat de macht achter de schermen groot is. De strenge islam en haar extremistische winnen steeds meer terrein. Zo groot de blijdschap, zo groot ook de teleurstelling. Omdat Joko Widodo gematigd is, en de ‘echte leiders’ streng islam is het meer een ceremoniële functie geworden, dan dat hij echt invloed heeft of veranderingen door kan voeren.

Bij deze roman is een stambomenoverzicht bijgevoegd van de verschillende families op de vijf eilanden. Het stambomenoverzicht is alleen via Ambilicious, uitgever van verhalen, verkrijgbaar. Achter in het boek is een verklarende woordenlijst opgenomen en een kort overzicht waarin Elisabeth vertelt over haar verblijf in Indonesië in de periode 1967 – 2017.
In de epiloog lezen we hoe het verder is gegaan met de diverse personages.

Op de warme, uitnodigende en nieuwsgierig makende cover zien we de zeventienjarige Roos en de achttienjarige Selma. Twee jonge vrouwen met ieder hun eigen triest verhaal, dat als een rode draad door het boek heen loopt.

De titel en het gedicht ‘Vliegen zonder vleugels’ raken; ze geven in weinig woorden weer waar dit boek overgaat; waar de veerkracht ligt van de mensen.

Aan het begin van het verhaal over een eiland, is een landkaart afgebeeld; door het boek heen toepasselijke zwart-witfoto’s.

‘Vliegen zonder vleugels’ vertelt het verhaal waarom het leven niet gepakt en gecontroleerd kan worden. Het vertelt hoe het mogelijk is om te vliegen zonder vleugels. Gelijktijdig roept het nieuwe vragen op; hoe komt het dat over religie, politiek en corruptie fluisterend wordt gesproken?
Het oude en nieuwe denken; het moderne denken is nog vaak doordrenkt met mystificerende beelden, mythen, fabels en parabels.

Aan de hand van de persoonlijke verhalen van Roos op Java, Selma op Sulawesi, Klaudia op Flores, Raster op Sumatra en Sri op Bali geeft de auteur de lezer een goed beeld van het wonen en leven in Indonesië.
Deze bewonderingswaardige vrouwen, maar ook de oude levenskunstenaars en verhalenvertellers: kakek Aris van Java, kakek Yohanes van Flores en kakek Ida Bagus van Bali hebben Elisabeth geleerd om van Indonesië te houden. Haar liefde voor het land en de bewoners is continu voelbaar.

Ik zou in uw armen willen liggen en uw parfum willen ruiken. Bij u voel ik me veilig.

Door de jaren heen heeft Elisabeth op elk eiland een bijzondere warme band opgebouwd met diverse families. Ze trekt zich het lot van deze mensen aan en helpt daar waar ze kan. Praten is vaak niet de sterkste kant van de gezinnen. Vrouwen, jongvolwassenen en kinderen vinden in Elisabeth een vertrouwenspersoon met een luisterend oor en begrip. Dit brengt veel verantwoordelijkheid met zich mee en het zoeken naar oplossingen. Hulp komt soms uit onverwachte hoek.

Elisabeth is een met hen; ze beschrijft op ontroerende en gedetailleerde wijze hoe mensen leven, handelen en denken. Als lezer heb je het gevoel jaren teruggeworpen te worden in de tijd. De beeldende schrijfwijze geven een goede indruk van de cultuur waarin mannen het nog altijd voor het zeggen hebben. Ernstige ziektes worden toegeschreven aan een boze bosgeest. Iedere familie kent zijn eigen problemen en geheimen.

Armoede en rijkdom zijn van alle tijden. Verdriet en blijdschap eveneens. Dood en verlies zullen altijd in je leven aanwezig zijn; omhels het verdriet en kus het leven.

Petria worstelt met haar geloof en kan hier niet met haar zeer religieuze man Agus over praten. Een vrouw die niet op mannen valt wordt verbannen. Geestelijk ziek zijn in Indonesië is heftig. Roos raakt in verwachting. Selma heeft kanker. Beide meisjes wacht hetzelfde hartverscheurend lot.
Pater Jos, een man in al zijn eenvoud, met een groot hart en veel wijsheid, biedt de meisjes een plaats in zijn wees-ouderenhuis. Ze hebben een huis, maar nog geen thuis.

Liefhebben is de enige rijkdom die groeit door verkwisting.
Een lichtstraal door de duisternis heen.

De auteur verwoordt in duidelijke taal hoe sterk deze mensen zijn; ieder op hun eigen manier. Hoe ze overleven en proberen te bereiken wat ze willen; soms hun dromen weten waar te maken. Sommigen blijven hangen in een systeem dat niet meer van deze tijd is. Ondanks de vele tegenslagen en armoede vinden ze stuk voor stuk hun leven de moeite waard om geleefd te worden; ze zijn op hun eigen manier gelukkig. De lezer leert een Indonesië kennen waar hij waarschijnlijk geen vermoeden van heeft, maar dat wel de realiteit is; schokkend, pijnlijk, verdrietig en vaak niet te bevatten.

De auteur weet te boeien van begin tot het eind; de lezer zal dit boek mogelijk met een diepe zucht en geëmotioneerd dichtslaan.

Haat verwoest, liefde heelt

Vergeef alles en iedereen, maar vergeef ook jezelf.

Nemen vult de handen, geven vult het hart.

Wees voorbereid op elk afscheid.

Om te genezen moeten we de duisternis omarmen.

Verhaal 5*****

Schrijfstijl: 4****

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Mieke Wijnants

Gesponsord

Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.