Hartverscheurend verhaal!

Cover
Een zwart-wit foto van een kindergezicht. De zwarte ogen zijn het meest opmerkelijke aan deze cover. Staren je doods aan en het is alsof ze je smeken om geholpen te worden. De quote van Anthony Doerr is er eentje die genoeg zegt als je het boek gelezen hebt. Ik geef deze cover een 8.

Samenvatting van het verhaal
Na vier dagen in een veewagon te hebben gezeten, komen de tweelingzusjes Perle en Stacha met hun moeder en opa aan in Auschwitz. Al direct bij aankomst worden ze door dr. Mengele geïnspecteerd en worden ze naar een ander deel van het kamp gebracht dat ‘De Dierentuin’ wordt genoemd.
Deze barakken zitten tot de nok vol toe met andere kinderen zoals zij: twee- en meerlingen, dwergen e.a. kinderen die geselecteerd zijn om op allerlei manieren te moeten lijden onder ‘oom dokter’, want zo wilde hij aangesproken worden. Ze hebben een bepaalde luxe en door hen is hun familie veilig. Ze zijn allen belangrijker dan de anderen: het had iets met een goede zaak te maken, zuiverheid, schoonheid en nuttig zijn!
Stacha heeft al snel door dat ze plannen moeten smeden om te overleven. Ze moeten de verantwoordelijkheden goed verdelen:

Perle is belast met het verdrietige, heden en verleden en het kwade
Stacha is belast met het grappige, de toekomst en het kwade

Al gauw worden ze elke dinsdag en donderdag naar het laboratorium gebracht waar ze telkens zes uren moeten verblijven. Er wordt overlegd wie de leider is van de twee en vooral wie de sterkste is, met andere woorden het beste proefkonijn. Langzaam maar zeker veranderen hun lichamen en hun geestesgesteldheid. Waar ze vroeger één geheel vormden zijn ze nu nog maar de schimmen van wat ze geweest zijn.

“Ik was haar kwijt, ze was veranderd’.

Gelukkig zijn er andere kinderen die dezelfde overlevingsdrang hebben en elk zusje probeert op een zo goed mogelijke manier te overleven in dit verschrikkelijke oord. Zo heeft Stacha Feliks en Perle heeft Peter. Op elk hun eigen manier gaan ze om met de verschrikkingen die hun worden aangedaan.
Perle wil kost wat kost Stacha laten inzien dat ze het zonder haar ook zou redden, dat moest gewoon! Elk moet vanaf nu leven voor zichzelf.

Op een avond tijdens een muzikaal optreden verdwijnt Perle … Zal Stacha ooit haar zusje nog terug zien?

“Er was slechts één persoon die me eraan herinnerde dat ik echt bestond, dat ik leefde, dat ik een meisje was, de zus van Perle”

Conclusie
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de zusjes die in 1944 in Auschwitz terecht komen. Elk beschrijft haar belevenis in aparte hoofdstukken. Voor het ene zusje voel je soms meer genegenheid dan voor het andere alhoewel ze beiden bloot hebben gestaan aan de experimenten die op hen zijn verricht. Ze zijn opgegroeid in een heel welopgevoede omgeving en zijn heel intelligent. Dat gaf voor mij soms een raar gevoel tijdens het lezen hoe welbespraakt ze waren en wat voor een kennis ze al hadden verworven op de leeftijd van twaalf jaar. Perle en Stacha vluchten weg in hun eigen fantasiewereld. Ook herinneringen aan het verleden komen aan bod en vooral de wijze woorden van hun opa of ‘zeide’ spelen hierin een grote rol. Ook de toekomst maakt hiervan deel uit: Stacha is de dromer maar zoekt wraak en Pearl zoekt troost in de vergeving.

De titel ‘Mischling’ staat voor half Arisch, half Joods. Een goede vertaling bestaat niet voor dit woord, daar ben ik ook naar op zoek gegaan maar het strookt wel met het onderwerp van het verhaal nl. de tweelingen.

Dit is een boek dat je niet zo eventjes tussendoor leest. Je moet werkelijk de tijd nemen om het in je op te nemen en ik heb het dan ook enkele malen terzijde gelegd. Sommige hoofdstukken zijn werkelijk schokkend. Het is een relaas van onschuldige kinderen die als proefkonijnen worden gebruikt. Er blijft niets van hun kinderlijke onschuld over. Als muizen worden ze getest op de meest afschuwelijke wijze. Ook al is dit boek fictie, het treft je hard. De schrijfster heeft een heel levendig beeld geschetst wat er in Auschwitz heeft plaatsgevonden en daarna ook.

De auteur heeft een heel aparte schrijfstijl. Alles is heel vlot geschreven en ze weet tot waar ze mag gaan als het over de experimenten gaat. Ze beschrijft wel enkele van die vreselijke dingen die de kinderen zijn aangedaan en de rest kun je eigenlijk zelf invullen. Ze weet precies hoe ze een non-fictie verhaal kan omzetten in een roman die aanleunt tegen de andere boeken die ik gelezen heb over de Holocaust. Begrippen zoals overleven, hongersnood, fysieke en mentale pijnen en vooral hoop op een beter en menswaardiger bestaan zijn de dingen die ze heel goed weergeeft.

Tijdens het lezen viel het me ook enorm op hoe poëtisch ze kan schrijven terwijl de pijn en verdriet van de pagina’s druipen. Als debuutboek kan dit wel tellen!

Mengele “De Engel des Doods” is een monster die op een beestachtige wijze geen respect heeft voor alle mensen die zich in zijn ‘dierentuin’ bevinden. Het ging vooral om twee- of meerlingen, dwergen en albino’s. mensen die zich onderscheiden van de gewone stervelingen. Hij geeft de kinderen aandacht maar om redenen van eigen wil en op een negatieve manier.

De klaproos of ‘Poppy’ staat ook centraal in dit boek. Hij heeft voor de tweeling een waardevolle betekenis. Tot op vandaag heeft deze bloem een significatie voor allen die we moeten herinneren.

‘Mischling’ is een heel ontroerend verhaal. Het is er eentje van kracht, hoop en liefde. Het overwinnen van de ziekelijke dingen die hun zijn aangedaan hoe jong deze kinderen ook waren. De personages raken je diep en ik heb ook een traantje weggepinkt. Dit is een boek dat je moet gelezen hebben om deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis niet te vergeten en vooral als eerbetoon.
4 sterren voor dit hartverscheurende verhaal