De kaart en de tijdsrekening van Mattias

Dit boek van de Nederlandse auteur Peter Zantingh deed me qua vorm sterk denken aan het boek ‘Anna in kaart gebracht’ van de Tsjechische auteur Marek Šindelka. Hm, toevallig dat ze beiden bij dezelfde uitgeverij zitten? Er zullen heus ook wel andere literaire bronnen en invloeden zijn aangeboord die deze mozaïekvorm voor de roman hebben ontdekt die ik bij Šindelka heb leren kennen.

Ook dit boek laat in acht delen telkens door het perspectief van iemand anders het licht schijnen op één centraal personage, Mattias, een jonge man, die gestorven is in omstandigheden die we op het einde pas ten volle leren kennen. Hier komt deze vorm dus ook zeker tot zijn recht omdat de personages die hem hebben gekend, allemaal een ander soort relatie tot Mattias hadden.

Zantingh laat ons daardoor Mattias kennen op verschillende manieren, ook al worden er in het begin soms maar tipjes van de mysterieuze sluier opgelicht. Een aantal perspectieven horen niet bij mensen die hem persoonlijk gekend hebben maar waren zonder het zich soms bewust te zijn toch van invloed op zijn leven, Mattias’ verhaal. Slechts op het einde van het boek komt de lezer pas veel meer over Mattias te weten en wat er echt is gebeurd.

De spanning wordt daardoor zeker opgebouwd, hier en daar komen mooie zinnen aan bod. Toch bleven sommige personages meer aan de oppervlakte. Mattias’ vriendin, Amber, en bijvoorbeeld ook zijn moeder, Riet, zijn dan wel weer op mijn netvlies blijven staan. De personages kennen bij mij een wisselend succes afhankelijk van de herkenbaarheid.

Er zijn twee tijdsrekeningen: voor Mattias, en Na Mattias. Zoals bij de doden ook in het echte leven zijn het vooral de nabestaanden die er de levenslange gevolgen van dragen. De geliefden in Mattias’ omgeving gaan allemaal anders om met hun verlies. Het verhaal is hierdoor een drager van een sterke emotie: rouw. Toch bleef het boek minder bij mij hangen dan andere die hierover gaan. Is het de vorm, het gekunstelde, die de spontaniteit van de acht verhalen en de personages voor mij naar de achtergrond dreven, waardoor het me minder beviel? Een auteur mag niet enkel in trucjes en stijlelementen grossieren, ook de emoties van de lezer moeten voldoende worden aangesproken. Dat gebeurde bij mij net niet voldoende ondanks het thema van dit boek.