Het beste boek van 2016

Eind jaren dertig staat een jonge man – aanstormende componist, toegewijde huisvader – met een ingepakt koffertje bij de lift van een flatgebouw in Leningrad. Hij wacht er de hele nacht, nachtenlang, in de overtuiging dat hij opgepakt zal worden en afgevoerd naar het Grote Huis. Geen enkele beroemdheid die hij in de afgelopen tien jaar heeft ontmoet, kan hem nu helpen. En weinig mensen die naar het Grote Huis worden afgevoerd, komen ooit terug.

“Het tumult van de tijd” is de eerste roman van Julian Barnes sinds “Alsof het voorbij is” uit 2011. Dat was een magistrale roman, en de vraag was dan ook of Barnes zichzelf kon overtreffen. Het antwoord is een volmondig “JA”. “Het tumult van de tijd” is geschreven in de herkenbare stijl van Barnes, waarin ieder woord met zorg is gekozen. Het lijkt alsof hij schrijft als een dichter, of misschien als een componist. En dan kom je automatisch uit bij het onderwerp van “Het tumult van de tijd“, waarin een componist de hoofdrol speelt. Het speelt zich af in de Sovjet-Unie van Stalin in 1936 en is een boek over Kunst tegen Macht. De hoofdpersoon staat iedere nacht met een koffertje bij zijn voeten te wachten tot iemand van “Het Grote Huis” hem komt halen, omdat hij via via betrokken zou zijn bij een poging tot een aanslag op Stalin.
Zowel de schrijfstijl van Barnes als de keuze van zijn onderwerpen zijn onovertroffen. “Het tumult van de tijd” is een boek met meerdere lagen. Na de laatste bladzijde blijf je achter met een gevoel getuige te zijn geweest van een schitterende roman zoals ze nog maar zelden geschreven worden. Er valt niets op aan te merken. De vijf sterren verdient hij ruimschoots. De enige vraag die overblijft is “Hoe kan hij dit boek nog overtreffen?” Hopelijk zullen we het gauw weten. Tot die tijd kunnen we “Het tumult van de tijd” blijven herlezen. Je zult er steeds iets nieuws in ontdekken.