Het testen van de maatschappelijk norm

Het lijkt wat jong om op je zevenentwintigste al de balans van je leven op te maken. De hoofdpersoon in De verliezer denkt daar anders over. Hij neemt je mee in zijn roerige verleden en beschouwt tegelijkertijd de wereld om hem heen.

Voor deze terugblik op zijn leven heeft de naamloze hoofdpersoon slechts een dag nodig. Slenterend door de stad Groningen en zittend op een bankje in het park neemt hij je mee langs de vele hoogte- en dieptepunten die hij in zijn jonge leven heeft meegemaakt. Berens verwoordt de herinneringen knap. Je hebt al snel door dat de hints die aan het begin van het boek over bepaalde gebeurtenissen worden gegeven, lang niet het hele verhaal vertellen. Want wat ging er precies mis in zijn relatie met Flora, een gebeurtenis die het hele verhaal wordt aangehaald? En waarom heeft hij enige tijd in de gevangenis doorgebracht?

In De verliezer kom je langzamerhand steeds meer te weten over deze, en andere, gebeurtenissen. Het boek draait echter niet alleen om het leven van de hoofdpersonen, Berens haalt ook grote levensthema’s aan. De belangrijkste is misschien wel de vraag die zowel de titel van het boek, als het gedrag van de hoofdpersoon oproept: wanneer ben je een verliezer en wie is gerechtigd jou zo te typeren? Ben je een verliezer als je niet voldoet aan de geldende normen van de maatschappij? Of ziet de hoofdpersoon ons als verliezers omdat het grootste deel van de mensen zich confirmeert aan wat er van hem verwacht wordt?
Het zal niet voor iedere lezen even makkelijk zijn om op deze vraag te beantwoorden, omdat het gedrag van de hoofdpersoon bij veel lezers zoveel wrevel zal oproepen dat de dieperliggende kwesties die in De verliezer ook aan de orde worden gesteld, ondersneeuwen. Misschien is dat wel de echte vraag die Berens in zijn debuut duidelijk probeert te maken. Moeten we iemand direct veroordelen als hij zij eigen plan trekt en zich afzet van de maatschappelijke norm? Of moeten we niet altijd afgaan op onze eerste indrukken en emoties en iedereen een eerlijke kans geven?
De verliezer is geen conventioneel verhaal waarin de hoofdpersoon zijn levensverhaal van A tot Z vertelt, maar wel een krachtig debuut dat meer vragen oproept dan het beantwoordt.