Buitengewone Britse zussen

In het Interbellum schitterden de zes dochters van David Mitford, oftewel Lord Redesdale, op menig debutantenbal en in de Britse showbizzcolumns. Ze waren voorbestemd om een goed huwelijk te sluiten. In De zes freules lees je waarom dit anders liep.

In Nederland en België zal de familie Mitford geen belletje doen rinkelen, maar dat is in Groot-Brittannië wel anders. Na het lezen van de inleiding van De zes freules, weet je waarom. Zoals auteur Laura Thompson het kort samenvat, kun je de carrières van de aristocratische zussen als volgt typeren: ‘schrijfster; plattelandsvrouw; fasciste; nazi; communiste; hertogin.’ Vooral over Diana (de fasciste), Unity (de nazi) en Jessica (de communiste) doen vandaag de dag nog steeds de wildste verhalen de ronde. Thompson probeert verder te kijken dan de beknopte biografieën van de zussen en schetst in haar boek een veel genuanceerder beeld.

Alle vrouwen komen in het boek uitgebreid aan bod, toch kun je je niet aan de indruk onttrekken dat de auteur een duidelijke voorkeur voor oudste zus Nancy heeft, waarover ze eerder al een biografie schreef. Ondanks dat haar tekortkomingen wel degelijk de revue passeren, lijkt het eerste deel van De zes freules bijna uitsluitend over haar succesvolle carrière als schrijver te gaan. Je vraagt je na vijftig pagina’s vertwijfeld af of de andere zussen, naast een zijdelingse opmerking, nog ten tonele gaan verschijnen.

Deze moeilijke start maakt Thompson ruimschoots goed als ze haar blik verplaatst naar het sociale milieu van Londen, waarin alle aristocratische zussen tussen 1922 en 1938 hun debuut maken. Ze trapt niet in de valkuil om de politiek woelige tijden in Europa uitgebreid te bespreken, maar laat wel zien hoe die van invloed waren op het gezin. Zo verlaat Diana haar eerste man voor de Britse fascistenleider Oswald Mosley en raakt Unity na een bezoek aan Duitsland zo in de ban van het naziregime, dat ze uiteindelijk kind aan huis wordt bij Hitler. Het onderzoek richt zich niet alleen op de omstandigheden van beide zussen, maar vooral hoe deze keuzes de andere familieleden beïnvloeden. Jessica verbreekt uit principiële redenen bijvoorbeeld jarenlang het contact met Diana.

Het knappe is dat Thompson de gebeurtenissen beschrijft zonder er een waardeoordeel aan te verbinden. Met de kennis van nu is het makkelijk oordelen over de extreemrechtse keuzes die Diana en Unity in de jaren dertig maakten. Je bent als lezer dus eerder een vlieg op de muur die een fascinerend inkijkje krijgt in een bijzondere familie. Wat je van het doen en laten van de afzonderlijke familieleden vindt, laat ze aan jou over.