Dwalen door het museum

In een interview met de Zeeuwse Courant vertelt Joost van Driel dat hij een interessant vertrekpunt had voor zijn debuutroman: ‘stel dat je als kind niet wordt opgehaald in een museum, wat doe je dan?’

De hoofdpersonen van In het museum zijn dan ook niet alleen de zesjarige David en zijn ouders. Van Driel heeft een glansrol weggelegd voor de opgezette dieren, dinosaurussen, mineralen en fossielen uit het natuurwetenschappelijk museum in Brussel. Samen met zijn vader stapt David elke maand op de trein om het museum te bezoeken, terwijl zijn moeder van niets weet. Tegen haar houden ze namelijk de leugen in stand dat ze iedere maand naar Amsterdam afreizen.

Met deze eerste onwaarheid geeft Van Driel direct een knap inkijkje in de tegenstrijdige karakters van beide ouders. Davids moeder heeft neurotische trekjes en ze kan beter maar niets afweten van de fratsen die haar echtgenoot uithaalt. Zij is echter niet helemaal onwetend en heeft feilloos door met wat voor man ze getrouwd is: ‘Hij kan het mooi zeggen. Vergezichten schetsen, nee, inkleuren, schilderen, fijntjes en toch groots. Dat kan hij. Maar het blijven vergezichten. Ze staan aan de horizon, onbereikbaar als een pot goud onderaan de regenboog.’
Het verhaal wordt echter voor het grootste deel verteld vanuit het oogpunt van David. Het interessante is dat je als lezer al lang door hebt dat zijn vader onvoorwaardelijk van hem houdt, maar toch vooral een praatjesmaker is. Voor David duurt het heel wat langer voordat hij de ware aard van zijn vader ontdekt. Stonden de reizen eerder in het teken van hun gezamenlijk museumbezoek, steeds vaker laat hij David achter bij een oppas, om zelf de bloemetjes buiten te zetten.
Het resultaat is dat de wereld van David steeds kleiner wordt. Hij vertrouwt zijn vader niet meer, maar wil hem tegelijkertijd niet verraden tegenover zijn moeder. In het museum lijkt dan ook de vraag op te roepen of onvoorwaardelijke liefde van beide ouders genoeg is om als kind gelukkig op te groeien.

Voor het antwoord keren we terug bij de enige constante in het verhaal: het museum. Met een magisch-realistisch slotstuk laat de Van Driel zien dat hij niet alleen een fijn oog heeft voor het beschrijven van menselijke karakters, maar ook dat hij niet bang is om van een realistische verhaallijn af te wijken. Het resultaat is dat je levenloze museumobjecten nooit meer met dezelfde ogen zal bekijken.