authentieke sfeersetting, verhaal met een boodschap

Zoals Weverling het platteland schetst zou je niets liever doen dan snel je koffer pakken en maken dat je wegkomt. Betje ervaart het net zo maar heeft die mogelijkheid alleen niet. Dit gevoel komt geregeld naar boven terwijl de auteur toch ook het idyllische aanhaalt, het weidse en de rust. Gevoelsmatig overheerst toch de saaiheid en verveling. Het is zo voorspelbaar, elke dag lijkt hetzelfde. Even mooi of even saai, het is maar net wat je zoekt en hoe je dit ervaart. Zoals met alles kent ook dit landelijke leven gewenning en sleur en zijn het vooral de jongeren die op zoek gaan naar het groenere gras bij de buren. Gras genoeg zou je zeggen maar voor de jeugd is er niet veel omhanden en dat uit zich op manieren die geen schoonheidsprijs verdienen. En in deze kleine gemeenschap waar iedereen alles van elkaar weet ontgaat geen enkele actie. Op Dorpstraat nummer 5 is reuring en van alles gaande en dat is de directe aanleiding voor ongekende onrust in de gemeenschap. Voor sommigen is het pompen of verzuipen. Sta je open voor iets anders of blijf je het oude bekende trouw? Betje staat wel open voor verandering en voor de wereld buiten de hare maar daar kan niet iedereen zich in vinden en dat escaleert. En daar is Betje uiteindelijk ook de dupe van. Terecht of niet, dat is dan nog maar de vraag. Iedereen dompelt zich in onwetendheid en vooroordelen waar de situatie niet bij is gebaat.

“We lagen lui in het gras. Keken naar die eeuwige lucht. Een van ons zei: ‘Rood rond de zon, regen in de ton.’ We luisterden naar het klotsende water, de vogels die erboven vlogen, het wuivend riet: de popmuziek van deze velden.”

Van de schrijfstijl van Weverling kun je veel vinden. De insteek voor dit verhaal is het benadrukken van het vrome en eentonige leven op het platteland totdat er zich iets voordoet dat de sleur doorbreekt. Dat is goed gelukt. Korte hoofdstukken maken het boek goed te lezen maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het soms wel wat doordravend is. Té boers, té dommig en té achterhaald. Daardoor voelt het verhaal met vlagen behoorlijk stigmatiserend aan en de domme boerenfamilies zijn blijkbaar allemaal vertegenwoordigd in dit verhaal. De meeste personages komen echt heel dom over, stuntelig en onwetend. Niks raar dan ook dat ze reageren zoals ze doen, het maakt het plaatje alleen maar compleet. In dat opzicht heeft de auteur de lijn goed doorgetrokken maar je moet er van wel houden. En de intentie van dit alles ook willen en kunnen zien.

De landelijke omschrijvingen zijn heel beeldend en gedetailleerd, dat is mooi gedaan. Vooral voor een stadsmens kan het idyllisch overkomen. Maar kom je van het platteland dan kan dit verhaal zomaar eens een schop tegen het zere been zijn. Kwestie van interpretatie dus. Hoe je het ook draait of keert, Weverling heeft actuele stadse problematiek teruggebracht naar een besloten, beschermde gemeenschap op het platteland. Ze heeft het zowel treffend als klein gemaakt met een groots effect. Kwetsbaarder dan het al is en wellicht daardoor onbewust ook weer uitvergroot. Die tegenstrijdigheid is wel mooi en als je er eens goed over nadenkt ook heel goed gedaan. De mens blijkt overal nagenoeg hetzelfde te zijn als het aankomt op loyaliteit en het maken van keuzes. Kuddegedrag is niet iets wat alleen op het platteland zich ontwikkeld heeft. Helaas…..

Je moet van de schrijfstijl houden, het is wat afstandelijk, kort en toch ook wel ‘boers’. Dat laatste komt niet door de auteur zelf maar door de manier waarop de dialogen worden weergegeven en bijvoorbeeld Moe en Pa zijn neergezet. Soms was dat ook wel weer grappig. Onderschat de boodschap van dit verhaal echter niet. Deze is van alledag en dat was bij aanvang bij het lezen niet de verwachting. In dat opzicht is dit boek zeer zeker verrassend te noemen. Er zullen ongetwijfeld veel liefhebbers voor zijn. Deze recensent heeft het met vlagen als vermoeiend en overdreven ervaren maar al bij al is de boodschap helder en duidelijk overgekomen. Net als de donkere sterrenhemel die wordt beschreven.

3 sterren voor ‘Het land’ en dat maak het een tot een zeer lezenswaardig boek.