Lezersrecensie
De Tweede Wereldoorlog als 'vergeten' oorlog?
Ik mocht via hebban.nl dit boek lezen als vooruitexemplaar. Ik wist vooraf niet wat ik kon verwachten.
Irwin Shaw schreef De Jonge Leeuwen kort na de Tweede Wereldoorlog. Het verscheen in 1948. Deze lijvige roman van ruim 700 pagina’s beschrijft in verspringende episodes de aanloop naar en het verloop van de oorlog, van begin 1938 tot aan het einde toen de Amerikanen kampen in Duitsland bevrijdden.
De gebeurtenissen worden beschreven via drie hoofdpersonages, twee Amerikanen, Noah en Michael, en één Oostenrijker, Christian. De laatste is al gauw in de oorlog betrokken en is op verschillende plaatsen actief: Frankrijk, Afrika, Italië en Normandië. De Amerikanen komen pas later in actie. Ze zijn aanvankelijk weifelachtig over hun deelname, net als Amerika zelf. Net als in de echte oorlog komen deze twee Amerikanen in het boek pas later in actie in de oorlog, beiden in Europa. Uiteindelijk komen de drie hoofdpersonen als apotheose tot een onderling treffen in het laatste van 38 hoofdstukken. Hoewel dit slechts een kort deel van de roman is, vormt het een krachtige afsluiting, zonder te veel pathetiek.
Vanzelfsprekend zijn er de nodige beschrijvingen van oorlogshandelingen, waarbij het wachten om ingezet worden in de strijd is meegenomen. Maar ook zijn van alle drie hoofdpersonen en enkele andere personages bespiegelingen opgenomen over de zin en onzin van deze oorlog en hoe je je als persoon moet verhouden tot deze krankzinnige wereldgebeurtenis. Alle drie hoofdpersonen hebben blijkbaar wel de behoefte om daadwerkelijk deel uit te maken van de strijd. Dan heeft het meer zin.
Naarmate het boek vordert krijgen de beschrijvingen van de oorlog meer kracht en winnen aan overtuiging. De zinloosheid ervan en de vertwijfeling worden steeds beter invoelbaar. Noah heeft als Joods personage daarnaast te maken met de problemen van het Jood zijn in een oorlog waarin Joden nadrukkelijk slachtoffer zijn, maar ook met de uitingen van Jodenhaat die hij ontmoet in eigen geledingen. Hij probeert zijn waarde als Jood, als mens letterlijk te bevechten. Hij worstelt met de plek die er zal resteren voor Joden in de wereld. Uiteindelijk is zijn gevoel positief; hij heeft hoop.
Naast de oorlogshandelingen heeft het boek ook plaats voor de nodige liefdesuitingen die, gegeven de tijd waarin het boek is geschreven en uitkwam, redelijk erotisch te noemen zijn.
Het boek is goed geschreven, de stijl is prettig en door het wisselen tussen de hoofdpersonen ook voldoende afwisselend. Persoonlijk vond ik het boek wel wat te lang, net als de oorlog natuurlijk en daarom misschien ook wel te vergoelijken. Sommige delen in de aanloop zijn wat te uitgesponnen of van minder betekenis. Het minst uit de verf komen de persoonlijke worstelingen die de hoofdpersonen over het wel of niet deelnemen aan de oorlog. Dat geldt met name voor Christian, die in het eerste hoofdstuk terloops wordt gepresenteerd. Vervolgens komen we hem al tegen in Frankrijk waar de Duitsers oprukken naar Parijs. Het eerste hoofdstuk is ook stilistisch niet juist. Dat hoofdstuk wordt beschreven vanuit het perspectief van Margaret Freemantle, een 21-jarige Amerikaanse die verblijft in een Oostenrijks skidorp en daar een korte ontmoeting heeft met Christian (later wordt ze nog een vriendin van Michael). Alle andere hoofdstukken worden beschreven vanuit de drie hoofdpersonen Noah, Michael en Christian.
Meest opmerkelijke dat mij overkwam tijdens het lezen was dat de Tweede Wereldoorlog bijna overkwam als een achterhaalde oorlog. Net zoals je kunt lezen over de Trojaanse oorlog. Waar het in 1948 zeer actueel was, zijn we inmiddels geconfronteerd met hele andere oorlogen, zoals de Golfoorlog, de oorlog op de Balkan en de strijd met IS. Die zijn door hun actualiteit misschien beter invoelbaar dan deze beschrijving van WO-II. Misschien heeft dat ook te maken met de stijl van schrijven, die wel van bijna zeventig jaar geleden is. Toch is het lezen van dit boek de moeite waard, omdat het wel een goede inkijk geeft in een waanzinnige oorlog waarin volkeren tegenover elkaar stonden, maar waarbij mensen van verschillende kanten toch dezelfde worstelingen en emoties kennen. Daarmee onderstreept het boek het universele.
Irwin Shaw schreef De Jonge Leeuwen kort na de Tweede Wereldoorlog. Het verscheen in 1948. Deze lijvige roman van ruim 700 pagina’s beschrijft in verspringende episodes de aanloop naar en het verloop van de oorlog, van begin 1938 tot aan het einde toen de Amerikanen kampen in Duitsland bevrijdden.
De gebeurtenissen worden beschreven via drie hoofdpersonages, twee Amerikanen, Noah en Michael, en één Oostenrijker, Christian. De laatste is al gauw in de oorlog betrokken en is op verschillende plaatsen actief: Frankrijk, Afrika, Italië en Normandië. De Amerikanen komen pas later in actie. Ze zijn aanvankelijk weifelachtig over hun deelname, net als Amerika zelf. Net als in de echte oorlog komen deze twee Amerikanen in het boek pas later in actie in de oorlog, beiden in Europa. Uiteindelijk komen de drie hoofdpersonen als apotheose tot een onderling treffen in het laatste van 38 hoofdstukken. Hoewel dit slechts een kort deel van de roman is, vormt het een krachtige afsluiting, zonder te veel pathetiek.
Vanzelfsprekend zijn er de nodige beschrijvingen van oorlogshandelingen, waarbij het wachten om ingezet worden in de strijd is meegenomen. Maar ook zijn van alle drie hoofdpersonen en enkele andere personages bespiegelingen opgenomen over de zin en onzin van deze oorlog en hoe je je als persoon moet verhouden tot deze krankzinnige wereldgebeurtenis. Alle drie hoofdpersonen hebben blijkbaar wel de behoefte om daadwerkelijk deel uit te maken van de strijd. Dan heeft het meer zin.
Naarmate het boek vordert krijgen de beschrijvingen van de oorlog meer kracht en winnen aan overtuiging. De zinloosheid ervan en de vertwijfeling worden steeds beter invoelbaar. Noah heeft als Joods personage daarnaast te maken met de problemen van het Jood zijn in een oorlog waarin Joden nadrukkelijk slachtoffer zijn, maar ook met de uitingen van Jodenhaat die hij ontmoet in eigen geledingen. Hij probeert zijn waarde als Jood, als mens letterlijk te bevechten. Hij worstelt met de plek die er zal resteren voor Joden in de wereld. Uiteindelijk is zijn gevoel positief; hij heeft hoop.
Naast de oorlogshandelingen heeft het boek ook plaats voor de nodige liefdesuitingen die, gegeven de tijd waarin het boek is geschreven en uitkwam, redelijk erotisch te noemen zijn.
Het boek is goed geschreven, de stijl is prettig en door het wisselen tussen de hoofdpersonen ook voldoende afwisselend. Persoonlijk vond ik het boek wel wat te lang, net als de oorlog natuurlijk en daarom misschien ook wel te vergoelijken. Sommige delen in de aanloop zijn wat te uitgesponnen of van minder betekenis. Het minst uit de verf komen de persoonlijke worstelingen die de hoofdpersonen over het wel of niet deelnemen aan de oorlog. Dat geldt met name voor Christian, die in het eerste hoofdstuk terloops wordt gepresenteerd. Vervolgens komen we hem al tegen in Frankrijk waar de Duitsers oprukken naar Parijs. Het eerste hoofdstuk is ook stilistisch niet juist. Dat hoofdstuk wordt beschreven vanuit het perspectief van Margaret Freemantle, een 21-jarige Amerikaanse die verblijft in een Oostenrijks skidorp en daar een korte ontmoeting heeft met Christian (later wordt ze nog een vriendin van Michael). Alle andere hoofdstukken worden beschreven vanuit de drie hoofdpersonen Noah, Michael en Christian.
Meest opmerkelijke dat mij overkwam tijdens het lezen was dat de Tweede Wereldoorlog bijna overkwam als een achterhaalde oorlog. Net zoals je kunt lezen over de Trojaanse oorlog. Waar het in 1948 zeer actueel was, zijn we inmiddels geconfronteerd met hele andere oorlogen, zoals de Golfoorlog, de oorlog op de Balkan en de strijd met IS. Die zijn door hun actualiteit misschien beter invoelbaar dan deze beschrijving van WO-II. Misschien heeft dat ook te maken met de stijl van schrijven, die wel van bijna zeventig jaar geleden is. Toch is het lezen van dit boek de moeite waard, omdat het wel een goede inkijk geeft in een waanzinnige oorlog waarin volkeren tegenover elkaar stonden, maar waarbij mensen van verschillende kanten toch dezelfde worstelingen en emoties kennen. Daarmee onderstreept het boek het universele.
1
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Peter de Wolff
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
