“Worden wie je bent”

In de proloog probeert Klaus Mann het gesprek met zijn vader Thomas te duiden, het gesprek dat hij een dag eerder in juli 1926 heeft gehad, het gesprek waar het boek mee eindigt. Het boek vormt als het ware een cirkel: na het laatste hoofdstuk, volgt de proloog.
Het boek speelt zich af in het voorjaar van 1926, Klaus is 19 jaar en woont een paar maand in Parijs om te schrijven. Hij worstelt met zijn relatie met zijn vader en krijgt dan het advies om een brief aan zijn vader te schrijven , het wordt uiteindelijk een roman over zijn jeugd in het gezin Mann die eindigt wanneer hij naar Parijs vertrekt. Onnodig te zeggen dat één van de fraaiste onderdelen van het boek de opbouw en structuur is

Centraal staat in het boek de relatie tussen Klaus en zijn vader. Zij was aanvankelijk heel goed. Klaus wist zeker dat zijn vader van hem hield, hoewel hij hem niet vaak zag omdat hij aan het werk was. Na de eerste wereldoorlog, toen hij ongeveer twaalf was, vond Klaus zijn vader afstandelijker en viel zijn vader tegen hem uit. Sinds zijn elfde wist Klaus dat hij een schrijver was en dat hij op jongens viel. Met beide had zijn vader volgens Klaus geen probleem. Toch heeft Klaus het gevoel dat zijn vader hem niet moet, hij weet het vrijwel zeker. Praten doen ze er allebei niet over, persoonlijke gesprekken gaan ze uit de weg, hun intieme gedachten bewaren ze voor hun boeken.
Ze lijken in zekere zin op elkaar, Thomas en Klaus. Thomas stond aanvankelijk in de schaduw van zijn oudere broer Heinrich die eerder dan Thomas een boek had uitgegeven. Klaus denkt dat hij in de schaduw van de grote schrijver Thomas Mann staat. Beiden hebben homoseksuele gevoelens, Klaus uit dit ook, hij is dandy-achtig. Thomas heeft gekozen voor een huwelijk met Mielein en zijn andere verlangens onderdrukt. Aan het eind van het boek vindt een gesprek tussen Klaus en Thomas plaats maar of dat alles opheldert?

De Klaus, die in dit boek wordt beschreven, is nog niet de schrijver van Mefisto, het boek dat hij tien jaar later schreef. De ontwikkeling die in deze roman wordt beschreven is nog niet af, Klaus is nog erg met zichzelf bezig. Je zou hem egocentrisch en oppervlakkig kunnen noemen. Hij is nauwelijks bezig met de maatschappij en de tijd waarin hij leeft, heel anders dan zijn oom Heinrich Mann, wiens oordeel over zijn manuscripten en schrijverschap hij kan waarderen. Heinrich vertelt hem ook over de politieke situatie na de Eerste Wereldoorlog. Wellicht dat zijn invloed bij zal dragen aan het schrijven van Mefisto, nu vaak wordt gezegd dat Mefisto een verwantschap heeft met het bekendste werk van Heinrich Mann, De onderdaan.
Ik zie het boek als een bildungsroman, vandaar ook dat ik koos voor het citaat van de leider van de Odenwaldschool in de buurt van Heidelberg waar Klaus een tijd woont, een school met veel creatieve leerlingen waar iedere scholier zelf moest ontdekken waar zijn kracht en macht lag en vooral wat hij hiermee wilde doen. Hier was Klaus op zijn plaats, stond hij niet in de schaduw van zijn vader.

Het boek is vlot geschreven en heeft mooie dialogen, zeker in het begin, in de Parijse periode en aan het eind. Het begin van de roman over het gezin is wat kabbelend maar wordt afgewisseld door frisse intermezzo’s in het heden (=1926). Het is een roman, geen biografie. Je leert de familie Mann kennen, de tijd waarin ze leven iets minder. En je wordt vooral nieuwsgierig naar de boeken van Klaus, Thomas en Heinrich.