Wat is goed en wat is kwaad?

Met Witter Zwart heeft debuutauteur Johan van den Ende zijn plaats niet gestolen in het brede boekenspectrum.
Hij heeft zes jaar de tijd genomen om dit boek te schrijven. Als lezer voel je dat hij een voorliefde heeft voor Italië, voor geschiedenis en dat hij niet over één nacht ijs is gegaan om dit meesterlijk proza af te leveren.

De Italiaanse SS-officier Marco Sebastiti Corletti – een Italiaanse graaf -wordt op 20.09.1943, na te hebben gediend in Dachau, ingekwartierd in de mooie villa La Perla Bianca, eigendom van de Joodse familie Tandori. De villa en de familie zijn Marco niet onbekend. Marco’s vader en Nando Tandori zijn immers zakenpartners. Voor Marco is het een verwarrend weerzien met de dochter des huizes, de violiste Esther Tandori. Hij is al lang verliefd op haar en zag haar voor het laatst op Nieuwjaarsdag 1937.
Nu hij haar terugziet wakkert zijn verliefdheid weer op.
Marco stelt zich voortdurend vragen en weet niet hoe de juiste keuze te maken. Hij is zelf getraumatiseerd door zijn belevenissen in Dachau en stelt het fascisme, nazisme, zijn taak als officier en zichzelf als persoon in vraag.
Marco is duidelijk op zoek naar zichzelf en moet willens nillens verder blijven functioneren in het nazistische systeem.
Toch is hij niet te beroerd om het Italiaanse verzet en meer bepaald de familie Tandori een handje toe te steken en te behoeden voor onheil.
De rode draad in het boek is enerzijds Marco en zijn functioneren, anderzijds zijn liefde voor Esther en daartussen de zoektocht naar de zwarte viool.
Marco met zijn aristocratische achtergrond is moeilijk te doorgronden. Hij heeft liefdevolle trekken en handelingen, maar eveneens kan hij erg dwangmatig en superieur zijn. Dit maakt dat hij eens geliefd is dan weer wordt gehaat. Esther daarentegen, groeit op van puber naar volwassen vrouw in een tijd vol rassenhaat en nijd. Dit vormt en tekent haar voor haar verdere leven.
Uit dagboek fragmenten kunnen we hun visie en levensopvattingen goed volgen.
Doorheen het boek komt de rassenhaat en de misvattingen tegenover Joden en hun familie duidelijk naar voor. Tegenstellingen zoals goed en kwaad; liefde en haat; wit en zwart zijn schering en inslag in het boek.
Het boek leest erg vlot weg en Johan van den Ende weet taal te waarderen en heeft op een mooie, poëtische manier dit verhaal neergeschreven. Als lezer ben je onmiddellijk verdiept in het verhaal en ben je één met de personages. Alles is waarheidsgetrouw weergegeven, dankzij een doorgedreven research.
Ondanks het onderwerp “wereldoorlog” en de gekende gruwel, is dit toch een magistraal boek met duiding, wetenswaardigheden, psychologische inslag, maar waar ook plaats voor liefde en romantiek is.
Het boek kent een treurig einde, maar desondanks konden Marco en Esther, alle andere personages en het ganse verhaal mij boeien van begin tot einde.