Donker, luguber, vreselijk, mensonterend: niet voor kneusjes

Franck Thilliez heeft weer eens toegeslagen. Zijn zestiende boek in 12 jaar, weerom een turf van bijna 500 bladzijden. De oorspronkelijke, Franse titel, Pandémie, beschrijft beter het thema: het veroorzaken van een pandemie voor terroristische doeleinden.

Het verhaal begint met enkele kadavers van zwanen, gevonden in een vijver in het noorden van Frankrijk, waardoor biologe Amandine Guérin van het Institut Pasteur in actie komt. Samen met haar mag de lezer alle procedures doorlopen voor het ontdekken, verwerken en beheersen van vogelpest. Terwijl Amandine minutieus haar werk doet (enkele pagina’s waar de lezer door moet, vol procedures en acroniemen) blijkt dat zij in meer dan een opzicht een buitenbeentje is, bevreesd als ze is voor welke infectie dan ook.

Aanvankelijk denk je dat het boek rond Amandine zal draaien, maar wanneer personages als Lucie Hennebelle en Franck Sharko opduiken, zullen Thilliez-addicten in hun normale doen komen, en zo beseffen dat dit toch een politieverhaal wordt.

Langs de kant van de politie start de verhaallijn met de lugubere ontdekking van vijf vergane lijken, samengebonden in een zeildoek, op de bodem van een meer. Zowel Amandine, via haar wetenschappelijk onderzoek, als Franck Sharko, via zijn politiemethodes, komen tot de vaststelling dat een onbestaand en besmettelijk griepvirus moedwillig wordt gelanceerd, met de bedoeling de hele wereld te contamineren. Een wereldwijde pandemie kondigt zich aan.

Stapsgewijs komen beide protagonisten dichter bij de oplossing, maar niet vooraleer verscheidene keren geconfronteerd te worden met claustrofobische omstandigheden. Sharko staat borg voor actie wanneer hij met doodsverachting achter de boeven gaat. in de riolen van Parijs, vol ratten en ongedierte. Amandine volgt haar vrouwelijke intuïtie door op eigen houtje onderzoek te doen.

Zwanenzang is een naargeestig boek, dat zich zowel letterlijk als figuurlijk ondergronds afspeelt, in riolen, in kelders, in krochten, op Darknet. Een hacker, die door Sharko wordt opgepakt, toont hem de weg op Darknet, een soort clandestien eBay voor misdadigers waar alle vunzige voorstellen te koop staan. Dat onderdeel is overigens interessant om lezen. Juist vanwege de trieste werelden die hij schetst in zijn plots, hebben de boeken van Thilliez veel weg van een intellectuele exploratie naar de hel, waarbij de tijd ongenadig verder tikt.

Sterk punt van Thilliez is zeker zijn research en verbale kracht om het afgrijselijke te omschrijven. Hoewel, na het zoveelste Franse acroniem voor een overheidsdienst, of het zoveelste personage met een hoek af, je die duidelijkheid niet meer in vraag wil stellen. Het personage Amandine heeft veel potentie, maar wordt door Thilliez in de steek gelaten, eenmaal ze haar voornaamste daad heeft gesteld. Dat geldt eveneens voor sommige andere personages: alles in dienst van de plot. Dat de booswicht(en) rondloopt/lopen in vogelkostuums van de middeleeuwen mag thematisch wel een mooie persiflage zijn, maar stelt de geloofwaardigheid behoorlijk op de proef.

Vier sterren voor dit boek van Thilliez. Vanwege het respect voor de doorwrochte plot, die nergens hapert. Voor het volgehouden naargeestig klimaat dat de lezer vijfhonderd pagina’s menselijke gruwel voorschotelt van de ergste soort. Net daarom heeft Thilliez ongetwijfeld vele adepten, maar kneusjes moeten zich best onthouden!