Een prachtverzameling met een smetje

Het begon allemaal met het korte verhaal. Want al in de tijd dat geschriften nog geen gemeengoed waren, vertelde men elkaar verhalen. Korte verhalen over de gebeurtenissen van alledag. To-the-point, zonder veel voorgeschiedenis, zonder uitgebreide schetsen van de omgeving en met een minimum aan personages. Eigenlijk precies zoals we tegenwoordig informatie willen ontvangen en versturen. We zappen, mailen en, nog korter en sneller, SMS-en ons een slag in de rondte. Het is dus terecht dat misdaadauteurs René Appel en Tomas Ross zich in de inleiding van hun bundel De beste spannende verhalen uit Nederland en Vlaanderen afvragen waarom het korte verhaal in Nederland niet populair is.
Appel en Ross zoeken de verklaring vooral in het feit dat uitgevers van boeken en redacties van tijdschriften het korte verhaal niet willen publiceren. Zeker niet als het oorspronkelijk Nederlandstalig is. En wat de lezer niet bereiken kan, wordt meestal niet geschreven. Een klassiek ‘kip of het ei’-mysterie. Hoe dan ook, met De beste spannende verhalen uit Nederland en Vlaanderen willen zij aantonen hoe groot het leesgenot kan zijn van het verhaal “dat de lezer in één zitting of sessie tot zich neemt”. In de hoop dat uitgevers en redacties tot bezinning komen.
Aan de inhoud van de bundel zal het niet liggen. Appel en Ross beloven meer dan een bloemlezing en maken dat waar. De meer dan 50 verhalen zijn stuk voor stuk pareltjes van spannende vertelkunst. Je vliegt even snel naar een andere wereld, waarna je bij thuiskomst vaak nog enige tijd op adem moet komen.
Natuurlijk spreekt het onderwerp en de stijl van de ene auteur meer aan dan die van de ander en natuurlijk zal iedere kenner met een andere selectie van ‘de 50 beste’ komen. Dat is net zo vanzelfsprekend als het waarschijnlijk is dat een aantal verhalen steeds zullen terugkomen in de verschillende lijstjes.
Het is goed om te zien dat de soms veronderstelde klassenscheiding tussen misdaadauteurs en literaire auteurs in deze uitgave wordt overbrugd. Thomas Rosenboom en Tomas Ross, Harry Mulisch en Appie Baantjer, Hella Haasse en Esther Verhoef, ze staan allemaal als broeders en zusters met elkaar in de inhoudsopgave.
Helaas kent het boek een vervelend manco. Het innerlijk is vele malen slechter verzorgd dan het uiterlijk (fraaie hardcover met leeslint). Vooral aan de oude - ongetwijfeld gedigitaliseerde - teksten is te weinig gecorrigeerd. Zo zijn er in het verhaal van Ivans uit 1929 woorden vervallen en zien we meermalen verkeerd geplaatste leestekens. In het vrijwel even oude verhaal van F. de Sinclair vinden we de zin “Sedert Bruce Burton zoo staag in baar gezelschap vertoefde […]”. Slordig. En niet passend bij de ambities van de samenstellers. Samenstellers die bovendien in de inleiding uitleggen waarom een kort verhaal van Joop van den Broek ontbreekt, terwijl we op pagina 101 met de vertelkunsten van de goede man kennis kunnen maken.
Het is aan de slordigheden te wijten dat de bundel het predicaat Crimezone-topper misloopt. Maar dat mag u niet gebruiken om goed te praten dat u het boek links heeft laten liggen. Daarvoor leveren de verhalen veel te veel leesplezier.