Merkwaardig

hoogst merkwaardig leesplezier.,In de titel van deze boekbespreking is de met enige regelmaat gebruikte uitdrukking van Havank’s favoriete hoofdpersoon Charles C.M. Carlier gebruikt. “Merkwaardig, hoogst merkwaardig” is ook het verhaal van De Schaduw grijpt in. Maar er valt ook veel te genieten. Vooral voor de liefhebber van de Nederlandse taal.
In eerdere titels van Havank is Carlier de ondergeschikte van hoofdinspecteur Bruno Silvère van de Franse Sûreté Nationale. In De Schaduw grijpt in grijpt hij de hoofdrol. De Schaduw, een bijnaam die Carlier dankt aan zijn kundigheid in het ongezien achtervolgen van duistere figuren, wordt vlak voor de Tweede Wereldoorlog geconfronteerd met een aantal Duitse spionnen die onder leiding van een potige gravin Frankrijk infiltreert. Hij weet met hulp van een aantal markante figuren uit zijn vriendenkring, de Gezellen, en door zijn onorthodoxe methoden en opvattingen, waarbij dodelijk geweld geenszins wordt geschuwd, een gevaarlijk complot te verijdelen.
Het is vrijwel onmogelijk om De Schaduw grijpt in uitgebreider samen te vatten dan als hierboven. Zoals in veel boeken van Havank is het verhaal hier en daar onnavolgbaar, lekt het plot flink en is het einde verre van verrassend. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de auteur ze niet allemaal op een rijtje heeft, gezien de benaming van figuren als kleerkast Chicago Bibi, de onbetrouwbare Doctor Prudentius Rompus, de Nederlandse doorzetter Mol de Duffel, hulpje Philibert Grimaud - beter bekend als Flippie - en de keiharde non Frau Floda Lerthi von Knotsenbübbel. Eigenlijk was dit ook zo, maar het maakt feitelijk niet uit. Het plot en de bizarre personages doen er weinig toe. Hoewel een aantal passages in De Schaduw grijpt in absoluut spannend is, moet een Havank het vooral hebben van zijn, zeker voor die tijd, vernieuwende taalgebruik. De dialogen zijn doorspekt met dwaze opmerkingen, nieuwe uitdrukkingen en knap bedachte woordspelingen. Humor speelt een zeer belangrijke rol. Op een zeker moment in het verhaal, als een collega aan De Schaduw vraagt of hij nog wel heil ziet in het oplossen van de zaak, merkt deze op: “Ik moet wel. Ik kan Havank niet met de gebakken peren laten zitten.”
De bijzondere schrijfstijl van Havank maakte dat hij de Nederlandse misdaadliteratuur domineerde in de periode 1935 tot 1950. Hoewel de situaties waarin De Schaduw verzeild raakte steeds zotter werden en het waarheidsgehalte steeds lager, smulde iedere liefhebber van het spannende boek uit die tijd van elke nieuwe Havank. Stop! Een Havank!, was de leus van uitgeverij Bruna. En zeer velen deden het. Ik kan me dat zeer goed voorstellen, want ook ik heb, meer dan 60 jaar later, zeer genoten van deze Crimezone-klassieker. Momenteel ook nieuw weer goed te verkrijgen voor een klassiek prijsje!