Een ongeloofwaardig verhaal waar vaak geen touw aan vast te knopen valt

Michael Crichton heeft imposant veel gedaan op het gebied van spannende fictie. Of het nu gaat om boeken, films, een televisieserie of computergames, Crichton heeft overal successen behaald. Met deze schat aan ervaring lijkt de man geen misstap te kunnen doen, maar met Next is dat toch nog gelukt.
Next is Crichton’s derde boek op rij waarin hij waarschuwt voor de mogelijke gevolgen van de huidige stand van de wetenschap. Na het gevaar dat nanodeeltjes zich zelfstandig tegen de mens gaan keren (Prooi, 2003) en de misinterpretatie van de opwarming van de aarde (Staat van angst, 2005), buigt Crichton dit keer zijn hoofd over misstanden in de wereld van de genetische manipulatie bij dier èn mens. De lezer volgt de belevenissen van een sluwe professor, een wanhopige zakenman, een ongelukkige bewaker, een handvol slordige en/of corrupte onderzoekers en de familie van een onwillige weefseldonor. En alsof dit gezelschap nog niet bont genoeg is, nemen we bovendien een kijkje in de wereld van de genetisch gemanipuleerde mensaap Dave en vliegen we een stukje mee met Gerard, een op dezelfde wijze bewerkte papagaai.
Probleem met Next lijkt de situatie dat Crichton na het raadplegen van al zijn bronnen met een heldere mening over genetica zat, maar niet wist hoe hij hier een spannend verhaal van moest maken. Dit heeft de auteur geprobeerd op te lossen door allerlei personages in korte hoofdstukken spannende avonturen te laten beleven met hier en daar een voor de samenhang aangebracht touwtje. Opmerkelijk is dat juist hierdoor een ongeloofwaardig verhaal is ontstaan waar vaak geen touw aan vast te knopen valt. Crichton heeft bovendien teveel toevallige gebeurtenissen en krampachtige verhaalwendingen nodig om van zijn verhalenbundel een geloofwaardige roman te maken. Ook de her en der in het boek geplaatste “echte” nieuwsberichten nemen niets van deze zwakheden weg. Integendeel, ze voorzien de lezer slechts van overbodige, want nauwelijks ter zake doende, informatie.
Crichton is een meester in het verpakken van bijzondere gebeurtenissen en technologische mogelijkheden in een spannend verhaal met een krachtig plot. Ook nu laat hij in zijn nawoord op heldere en overtuigende wijze weten waarom genetische wetenschap een onderwerp van discussie moet zijn. Helaas is de rest van het boek dit keer een flink stuk minder overtuigend.