De wetenschap van het zelf

[N.B.: De Nederlandse vertaling is nog niet verschenen. Ik las de Amerikaanse editie.]

'Net als Oliver Sacks,' prijzen zowel de Amerikaanse uitgever Dutton (=Penguin) als de Nederlandse uitgever Meulenhoff dit boek aan. Dat klopt, en toch ook niet. Human interest, neurologie, 'afwijkingen' die toch meer over ons 'normale' mensen blijken prijs te geven dan je op het eerste gezicht zou verwachten - Sacks had het allemaal in zijn boeken zitten, en Ananthaswamy heeft het in zijn boek zitten. Maar Ananthaswamy, wetenschapsjournalist, weet zijn publiek nog nét iets beter te bereiken dan neuroloog Oliver Sacks dat wist te doen.

Centraal in dit boek staat: het zelf. Ons eigen ervaren van ons zelf, en allerlei mogelijke afwijkingen daarvan. Want het blijkt dat er veel correlaties zijn tussen hersengebieden waar ons zelf gelokaliseerd kan worden en ziekten als Alzheimer, of verschijnselen zoals out-of-body experiences, omgekeerde fantoomledematen (het niet herkennen van, zeg, je been als je eigen been, soms met vrijwillige amputatie tot gevolg!) en autismespectrumstoornis. Je zelf kennen - als in: je brein weet een coherent beeld van je zelf voor te spiegelen - blijkt van cruciaal belang om door het leven te gaan.

Daarover schrijft Ananthaswamy uitgebreid en met veel kennis van zaken. Hij geeft mooie voorbeelden, ging te rade bij de meest vooraanstaande neurologen, psychologen en filosofen, en schreef zodoende een boek dat als geen ander de huidige stand van zaken in de overlap tussen psychologie, filosofie en neurologie weergeeft. Veel eerder dan een 'reis door het brein' (zoals de Nederlandse ondertitel luidt) is dit boek, zoals de Engelse ondertitel aangeeft, 'een onderzoek naar de vreemde, nieuwe wetenschap van het zelf'.