‘Als je dood bent, kan je nooit meer over mij schrijven.’

Zo eindigt het nieuwste boek van Adriaan van Dis. Een boek dat Van Dis aanduidt met de omschrijving ‘Roman in verhalen’. Je mag ervan uitgaan dat de verschillende verhalen in deze bundel een nauwe thematische samenhang hebben, maar qua structuur niet genoeg cohesie hebben om van een roman te kunnen spreken. Tenminste, dat vindt de auteur, neem ik aan. Ik vind het goed gevonden en ook wel een beetje Van Dis eigen. Hij denkt graag na over de dingen en wil dat nadenken ook graag schriftelijk kenbaar maken.

Zo is het ook in deze verhalenroman: vijf verhalen dragen de titel van een personage; er zijn vrijwel even veel titelloze intermezzi, die minder verhalend zijn en meer beschouwend.
Hoofdpersoon is een schrijver die in een buitengebied alleen woont met zijn geliefde geiten en zijn moestuin. In het nawoord drukt Van Dis ons nog eens op het hart dat dit personage niet noodzakelijkerwijze samenvalt met de schrijver Adriaan van Dis. Ook deze verklaring is wel wel typisch een Van Dissiaanse. Ik zou persoonlijk denken: gewoon weglaten die verklaring; ‘who cares’ dat mensen denken dat ik die naamloze, eenzame, suïcidale schrijver ben, ‘I don’t’.
Want eenzaam is hij, de naamloze schrijver, de smetvrezer, de charmeur, de poseur, de dandy, de eerzame weldoener, de piekeraar. Het rustige leven dat hij zich wenst is niet altijd een zegen, gekweld als hij wordt door zijn eigen Binnenstem, zijn veelkoppig monster, zijn schelle schaamteroeper, zijn roerige roeptoeter van eigen falen en pretenties.

En ik moet zeggen: ik vind het prachtig, al dat sarcasme - ‘sarcasm, it becomes him’ - , dat hilarische geroeptoeter inderdaad: medogenloos optreden tegen het zelfgekozen schoolmeestersgekeuvel en de eigen goeddoenerij - als is die oprecht gemeend -.
Het leven bestaat uit tegenstrijdige krachten: plezier en genot tegenover depressie en schaamte; intellect tegenover modieus gekir en gekweel; prettig gezelschap tegenover immense eenzaamheid. Hoe moet een mens zich daartegenover verhouden? Maar als je de ultieme daad gepleegd hebt, kun je nooit meer schrijven, al helemaal niet meer over jezelf.