Snelkookpan met hoog tempo

Af en toe heb je van die boeken waarbij je in het begin echt even door moet bijten om er in te komen. Besmet van Katarina Wennstam is zo’n boek. Wennstam begint midden in haar verhaal, en schrijft in zo’n stevig tempo dat je de eerste vijftig pagina’s moeite hebt om de draad te pakken te krijgen. Met name de hoge snelheid van de dialogen, met veel halve zinnen en snelle wisselingen in het gesprek maken dat je alle zeilen bij moet zetten om de personages te volgen.
Als dat dan lukt, en je hebt na die eerste vijftig pagina’s de draad te pakken, is het, juist door dat hoge tempo, juist weer lastig om dit boek weg te leggen. Want als je dat doet, ben je snel de kluts kwijt, en moet je eigenlijk weer van voren af aan beginnen om de beslommeringen van de hoofdpersonen bij te benen.
We maken in Besmet om te beginnen kennis met Jonas Wahl. Hij is een geslaagde advocaat, die gevraagd is om voor tv commentaar te geven op een spraakmakende rechtszaak. Jonas is trots op zichzelf dat hij het zo ver geschopt heeft; hij heeft een goedbetaalde baan, een prima reputatie, ziet er goed uit, komt op tv, en heeft ook nog een leuk gezin.
Zijn vrouw Rebecca volgen we ook, aangezien het perspectief van het verhaal nogal eens verspringt. Rebecca leeft het toonbeeld van het perfecte leventje. Goede baan als hoofdredacteur van een televisieprogramma, twee leuke kinderen, prachtig designhuis, en dus haar man, de succesvolle Jonas. Toch broeit er iets; en heeft Rebecca steeds meer het gevoel dat ze een façade moet ophouden en dat er iets niet klopt tussen haar en Jonas.
De rechtszaak die Jonas moet becommentariëren gaat over vrouwenhandel. Drie mensen zijn aangeklaagd vanwege het feit dat ze meisjes uit Estland naar Zweden zouden hebben gelokt en ze daar in de prostitutie hebben laten werken. Een van de meisjes is mishandeld, maar de belangrijkste aanklacht luidt ‘mensenhandel en ernstige koppelarij’. Jonas vertelt elke dag op tv over de voortgang in de zaak, en Rebecca moet steeds weer besluiten of er in haar nieuwsprogramma een item over deze zaak moet zitten.
De perspectiefwisselingen beperken zich niet tot Jonas en Rebecca, we krijgen ook een kijkje in de gedachten van veel mensen om hen heen. We zien hoe hun kinderen, Emma en Oliver, denken over hun ouders, we kijken mee met de rechter en de openbaar aanklager in de zaak en we volgen een collega van Rebecca. Met name deze laatste twee laten geen mogelijkheid voorbij gaan om te benadrukken dat niet alleen de vermeende mensenhandelaren terecht zouden moeten staan, maar ook de hoerenlopers, de mannen die de vraag creëren in deze walgelijke markt.
Dat laatste zorgt er, zonder te veel van het plot weg te willen geven, voor dat er een snelkookpan ontstaat waarin alle betrokken personages onder het deksel gevangen zitten. Ze kunnen niet voor of achteruit; ze kunnen eigenlijk niet veel anders doen dan afwachten hoe het verhaal waarin zij de hoofdrol spelen zich zal ontwikkelen.
Die gegevens zorgen voor een interessante roman. Een roman ja, eentje van het psychologische soort, waarin de gedachten, gevoelens en verwrongen beweegredenen van de hoofdpersonen centraal staan. Dat dit tegen het licht van een rechtszaak gebeurt, is gezien het onderwerp logisch, maar een echte thriller is het niet, ook geen literaire. Wel is dit een prachtig inkijkje in de gedachten en beweegredenen van mensen, en je kunt bij het dichtslaan van dit boek bijna niet anders dan je afvragen hoe je zelf zou handelen in zo’n situatie.