Waar is de blauw geruite kiel?

Vrij naar de gelijknamige film. Dit is de ondertitel op het boek. Dat het vrij naar een film is, is onmiskenbaar. De snelheid waarmee scènes elkaar afwisselen is filmisch te noemen. Zeer korte stukjes die elk een situatie beschrijven. Mooi, helder en hier en daar zelfs pakkend. Het is een boek geworden om snel uit te lezen. Het kan ook met gemak snel uitgelezen worden. En dat is niet alleen de verdienste, maar ook de zwakte van het boek. Geen enkel moment graaf je diep in de wereld van de (tenminste van naam toch al bekende) personen. De recht door zee, eerlijke en tegelijk vakkundige de Ruyter komt op de eerste pagina van het boek binnen en gaat zonder de persoonlijke groei die je in een roman zou mogen verwachten het hele boek door. Ook de vrouw van de Ruyter, Anna en bijvoorbeeld de gebroeders de Witt, admiraal Tromp, Cornelis Tromp, en de prins van Oranje kennen in het verhaal geen ontwikkeling.

Niet dat het nu een slecht boek is. Zoals gezegd, het is in één ruk uit te lezen. Maar na het lezen heb je geen ‘nieuw’ beeld van de personen of situaties waar je net over gelezen hebt. In een verantwoording geeft Alex van Galen nog aan dat hij hier en daar wat vrij met de historische werkelijkheid is omgegaan om het beeld van het verhaal beter te maken. Dat is zeker gelukt. Maar juist hiermee komt de vraag naar voren: wat heb ik dan net gelezen? Het is een spannend verhaal geworden wat slechts ten dele gebaseerd is op werkelijkheid. En de kern van het verhaal is eigenlijk een opeenvolging van zeeslagen die dankzij de inventiviteit van één hoofdpersoon keer op keer succesvol worden afgesloten. Zonder de plot van de roman te verraden (voor zover dat kan met een historische roman) kan je al van verre aan voelen komen dat er aan de reeks successen een droevig eind moet komen. En natuurlijk is dat dan volkomen onterecht en is het ook nog eens oneerlijk en gemeen en wat je er allemaal verder van zou kunnen willen vinden. Maar toch..

Is het boek de moeite waard? Jawel. Al weet ik niet precies wie nu echt op dit boek zit te wachten. Historici zullen zich ergeren aan de vrijheden die de schrijver genomen heeft. Roman liefhebbers komen te kort waar het de werkelijke ontwikkeling van de personages betreft.