Lezersrecensie
Zielzoekers reizen licht
“De mensen kunnen de goden niet missen”
Homerus – 850-750 v. Chr.
Grieks scoort, dat staat als een obelisk boven water: de roman 'Home Fire' van Kamila Shamsie – die een moderne bewerking schreef naar het verhaal van Sophocles' Antigone – , stond maandenlang op de nominatielijst voor de Britse Man Booker Prize; momenteel is het Stephen Fry die wereldwijd de bestsellerslijsten aanvoert met zijn Mythos- een hervertelling van de Griekse mythen. Recentelijk waren ook de romans van Madeline Miller: Het lied van Achilles en Circe wereldwijd een enorme hit.
Goden fascineren. We kunnen ze niet missen. Ze bieden houvast en troost, in tijden van de grote tragedies die ons als mens overvallen.
Zo moet Odysseus in de Illias na een lange en traumatische periode gedwongen op zoek gaan naar wijsheid. 'Wie ben ik'. Via allerlei testen van de ziel, komt hij uiteindelijk thuis in zijn geliefde Ithaca.
De pelgrim, de monnik, de dichter en de ontdekkingsreiziger gingen al voor en wisten dat je met reizen je geest tot rust kon brengen. De weg van de eenling, die bereidt is alles achter zich te laten, de zeilen te hijsen, om zo in de voetsporen van Odysseus te treden, op zoek naar loutering en bezieling, een tocht door de woestijn van het leven, om antwoorden te vinden op vragen: Wie ben ik? Wat heb ik bereikt? Wat heb ik verkregen?
In zijn essay Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken, geschreven in de traditie van de Griekse tragedie, haalt ook hier de held van het verhaal de kwetsbaarheid en afhankelijkheid van het noodlot en de goden aan. En de jonge held sterft natuurlijk.
De Vlaamse dichter en schrijver, Thomas Blondeau (19 oktober 2013 †) komt met ware doodsverachting het leven van de Ik-figuur binnenstormen. Aanvankelijk als meester-leerling, en drinkebroeders, lamenteren Ik en Thomas de teloorgang van de klassieke deugden en de megalomane buitenwereld. “Het is chaos daarbuiten.”
Voor de stoicijnse en voorzichtige Ik-figuur is Thomas een ware held: “een lieve, kwetsbare God, een Alexander.” “Hij is zo anders dan alle anderen, en hij wordt steeds jonger.”
Hij bewondert Thomas' flamboyante levenshouding, en laat zich meevoeren om, in een oude Mercedes, als strijdmakkers de wereld in te trekken, en het monster te verslaan.
Een belofte gemaakt tijdens de studie, maakt dat de Ik-figuur, waarvan we mogen aannemen dat het om Van Veelen zelf gaat, met het werk van zijn overleden vriend én met zijn ziel onder zijn arm richting Alexandrië vertrekt, alwaar hij het nagelaten werk van zijn vriend Thomas wil achterlaten in de bibliotheek van Alexandrië.
Tijdens zijn louterende reis is Van Veelen obsessief met de dood bezig. Hij wil de ziel van zijn overleden makker vinden. Troost vindt hij vooral in de filosofie: Aristoteles, Epicurus, Seneca, als ook in de literatuur en poezië.
Dat Van Veelen voor zijn eigen catharsis de Griekse tragedie als basis gebruikt, vind ik soms verwarrend: emoties van verdriet, angst voor de dood, medelijden en humor worden gebruikt ter loutering van juist diezelfde gevoelens. Is het allemaal wel echt, of speelt hij bewust in op het gemoed van de lezer? Je vraagt je dan terecht af wat is écht, en wat is verzonnen? Of strooit Van Velen ons wellicht voor de zoveelste maal zand in de ogen?
Ik behoef even geen antwoord op de vraag voor nu: ik heb dit fantastische pluisboek met groot plezier gelezen. Een prachtig gelaagde verhandeling over leven, sterven, verdriet en alles daar tussen in.
Wat mij betreft betreft een terechte winnaar voor de Libris literatuurprijs 2018!
*****
Homerus – 850-750 v. Chr.
Grieks scoort, dat staat als een obelisk boven water: de roman 'Home Fire' van Kamila Shamsie – die een moderne bewerking schreef naar het verhaal van Sophocles' Antigone – , stond maandenlang op de nominatielijst voor de Britse Man Booker Prize; momenteel is het Stephen Fry die wereldwijd de bestsellerslijsten aanvoert met zijn Mythos- een hervertelling van de Griekse mythen. Recentelijk waren ook de romans van Madeline Miller: Het lied van Achilles en Circe wereldwijd een enorme hit.
Goden fascineren. We kunnen ze niet missen. Ze bieden houvast en troost, in tijden van de grote tragedies die ons als mens overvallen.
Zo moet Odysseus in de Illias na een lange en traumatische periode gedwongen op zoek gaan naar wijsheid. 'Wie ben ik'. Via allerlei testen van de ziel, komt hij uiteindelijk thuis in zijn geliefde Ithaca.
De pelgrim, de monnik, de dichter en de ontdekkingsreiziger gingen al voor en wisten dat je met reizen je geest tot rust kon brengen. De weg van de eenling, die bereidt is alles achter zich te laten, de zeilen te hijsen, om zo in de voetsporen van Odysseus te treden, op zoek naar loutering en bezieling, een tocht door de woestijn van het leven, om antwoorden te vinden op vragen: Wie ben ik? Wat heb ik bereikt? Wat heb ik verkregen?
In zijn essay Aantekeningen over het verplaatsen van obelisken, geschreven in de traditie van de Griekse tragedie, haalt ook hier de held van het verhaal de kwetsbaarheid en afhankelijkheid van het noodlot en de goden aan. En de jonge held sterft natuurlijk.
De Vlaamse dichter en schrijver, Thomas Blondeau (19 oktober 2013 †) komt met ware doodsverachting het leven van de Ik-figuur binnenstormen. Aanvankelijk als meester-leerling, en drinkebroeders, lamenteren Ik en Thomas de teloorgang van de klassieke deugden en de megalomane buitenwereld. “Het is chaos daarbuiten.”
Voor de stoicijnse en voorzichtige Ik-figuur is Thomas een ware held: “een lieve, kwetsbare God, een Alexander.” “Hij is zo anders dan alle anderen, en hij wordt steeds jonger.”
Hij bewondert Thomas' flamboyante levenshouding, en laat zich meevoeren om, in een oude Mercedes, als strijdmakkers de wereld in te trekken, en het monster te verslaan.
Een belofte gemaakt tijdens de studie, maakt dat de Ik-figuur, waarvan we mogen aannemen dat het om Van Veelen zelf gaat, met het werk van zijn overleden vriend én met zijn ziel onder zijn arm richting Alexandrië vertrekt, alwaar hij het nagelaten werk van zijn vriend Thomas wil achterlaten in de bibliotheek van Alexandrië.
Tijdens zijn louterende reis is Van Veelen obsessief met de dood bezig. Hij wil de ziel van zijn overleden makker vinden. Troost vindt hij vooral in de filosofie: Aristoteles, Epicurus, Seneca, als ook in de literatuur en poezië.
Dat Van Veelen voor zijn eigen catharsis de Griekse tragedie als basis gebruikt, vind ik soms verwarrend: emoties van verdriet, angst voor de dood, medelijden en humor worden gebruikt ter loutering van juist diezelfde gevoelens. Is het allemaal wel echt, of speelt hij bewust in op het gemoed van de lezer? Je vraagt je dan terecht af wat is écht, en wat is verzonnen? Of strooit Van Velen ons wellicht voor de zoveelste maal zand in de ogen?
Ik behoef even geen antwoord op de vraag voor nu: ik heb dit fantastische pluisboek met groot plezier gelezen. Een prachtig gelaagde verhandeling over leven, sterven, verdriet en alles daar tussen in.
Wat mij betreft betreft een terechte winnaar voor de Libris literatuurprijs 2018!
*****
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Sandra
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
