GRUWELIJK

Ik vind het erg moeilijk om een recensie te geven. Een recensie geef je omdat je het boek mooi, of niet mooi vond. Bij dit boek speelt dat niet. Het is niet niet mooi, en ook niet mooi.

In mijn familie is er altijd openlijk en veel gesproken over de oorlog: Joodse onderduikers in het huis van zowel mijn vader als mijn moeder. Een tante die uiteindelijk met een van de onderduikers trouwde. Veel neven van mijn vader die in het verzet zaten, en daar hun noodlot vonden.
Mijn ouders vonden altijd dat ik mijn zegeningen moest tellen. De zon zien opgaan en in vrijheid kunnen leven was volgens hen het allergrootste goed wat een mens kon bezitten. Gewoon zijn is al iets om dankbaar voor te zijn.

Toen ik jaren later voor een studie naar Theresienstadt moest, had niets mij echter kunnen voorbereiden op wat ik daar(nu nog ) zag.

Ik vind persoonlijk ook dat dit gruwelijk leed bijna niet in woorden is te vatten, woorden en emoties doen te kort aan wat er is gebeurd en aangedaan.

Dit is een boek over (on) menselijke gruweldaden. En over mensen die de mazzel hadden om te kunnen én mogen overleven, en te midden van de ontreddering steun, vriendschap en liefde vonden.

Dat is een mooi gegeven, maar de woorden en de emoties om dat leed te omschrijven, die zijn er niet, en die komen er ook niet.