Het leven is een meditatie

‘Als je wereld instort’ is een samenstelling en bewerking van lezingen die Pema Chödrön gaf tussen 1984 en 1994. Chödrön vond het in eerste instantie lastig om een gemene deler te vinden in de verzameling uitgetypte lezingen en dat is te merken. Van een duidelijk gestructureerd verhaal is weinig te bekennen. De hoofdstukjes kunnen het best op zichzelf gelezen worden. Na voltooiing van het leesproces blijkt er inderdaad een gemeenschappelijke noemer te zijn. Pema leert ons namelijk om te ontspannen in alles wat zich voordoet en onwelkome dingen niet te vermijden.
Van een gestructureerde opbouw naar deze conclusie is weinig te merken. Toch bevat het boek veel waardevolle lessen en oefeningen voor de lezer die op zoek is naar verdieping en zingeving.

In tweeëntwintig hoofdstukjes laat de schrijfster een keur aan onderwerpen passeren. Zo leert ze ons dat je niet moet gaan mediteren om van je angst verlost te raken, want dat lijdt juist tot meer strijd en angst. Beter is het om je angst recht in de ogen te kijken. Dit geldt ook voor al het andere zelfbedrog waartoe een mens geneigd is. De waarheid onder ogen zien leidt tot innerlijke vrede.
Om een handje te helpen vertelt ze over haar eigen ervaringen waardoor het verhaal luchtiger en meer invoelbaar wordt. Bovendien geeft ze tips en oefeningen waarmee het praktiseren handen en voeten krijgt. Dat is ook nodig want het geheel is overgoten met een traditioneel boeddhistisch sausje waardoor het voor mensen voor wie de boeddhistische leer nog onontgonnen terrein is, niet zo gemakkelijk is om de theoretische gedachtegang te volgen. Daar komt bij dat de boeddhistische termen niet altijd worden uitgelegd zodat je zelf op onderzoek zult moeten. Een verklarende woordenlijst met termen zou daarom handig zijn. Het zou je wat opzoektijd besparen waardoor je het verhaal zonder al te lange onderbrekingen kan blijven volgen.

Voor wie meer vertrouwd is met de boeddhistische leer bevat het geen nieuwe inzichten. Het leuke is wel dat Pema op verschillende wijzen naar dezelfde thema’s kijkt waardoor de theorie steeds wat verder in je eigen ervaring kan ‘zinken’. Zo maakt zij inzichtelijk dat de beoefening van meditatie en het volgen van de boeddhistische zienswijzen niet alleen nuttig is voor het beschouwen van ons eigen leven. Ze laat ook zien dat de beoefening toegepast kan worden op wereldschaal zodat de vrede in de wereld kan toenemen en de toename van agressie wordt beteugeld.
Eigenlijk zegt ze dat je het hele leven kunt beschouwen als één grote meditatieve beoefening: neem waar zonder oordeel, onderzoek en loop niet weg.
Een advies dat we gaarne ter harte nemen.