Het 'detail' dilemma

Het Darwin dilemma is het debuut van Nederlander Han Thomas. Het verhaal speelt zich af in een internationale setting en volgens de aanprijzingen op de cover zou het beter zijn dan de boeken van Dan Brown. Helaas worden deze verwachtingen niet waargemaakt. Het boek ontbeert door de vele details spanning en vaart. De enige overeenkomsten met Dan Brown zijn het historische onderwerp en de wetenschappelijke thema’s en uitleg.

Terwijl professor Mark Enquist op het punt staat om wereldkundig te maken dat er aanwijzingen zijn dat er vóór de Oude Egyptenaren daadwerkelijk een oude vergeten beschaving bestond, is wetenschapper Moreau bezig met het creëren van nieuw leven. Beiden worden gedwarsboomd in hun pogingen om hun ontdekkingen wereldkundig te maken. Moreau lijkt zelfs van de aardbodem verdwenen te zijn. Journaliste Michelle probeert het raadsel van de verdwijning op te lossen en documentairemaker Vincent staat Mark Enquist bij in zijn pogingen zijn ontdekkingen in de publiciteit te brengen.

De proloog begint met een stevige bedoelde actiescène. De bedoelingen stranden jammer genoeg in een oerwoud van details die omschrijven wat de personages doen en wat hun beweegt. Van de spanning en vaart die bij zo’n intro horen, blijft daardoor niets over.
Ook de rest van het boek legt alles tot in den treuren uit. Wanneer het gaat om wetenschappelijke uitleg of historische achtergronden zijn deze details welkom. Bij overige zaken leiden ze teveel van het verhaal af en halen ze de vaart en spanning er uit.
Bovendien is er zo voor de lezer niets meer om zelf in te vullen. Alles wordt tot in de puntjes voorgekookt en je hoeft alleen nog maar te slikken. De eigen verbeeldingskracht is bij het lezen van dit boek niet nodig en zorgt voor een gevoel van saaiheid.

Toch is de plot allesbehalve saai. Het verhaal bestaat uit twee verhaallijnen die kunstig met elkaar verweven worden en op het eind samenkomen. En ook de wetenschappelijke achtergronden zoals het creëren van leven en de vraag wie de piramides gebouwd hebben zijn boeiend.
Een minpuntje voor het plot betreft de voorspelbaarheid van het einde. Lang van te voren weet je al wie de gemene schurken zijn terwijl de personages er nog achter moeten zien te komen. Dit hoeft geen probleem te zijn maar in dit geval weet de lezer het al veel te ver van te voren en zijn er te weinig onverwachte ontwikkelingen om de interesse vast te houden.

De achtergronden van de hoofdpersonen zijn over het algemeen goed uitgewerkt maar de meeste evolueren niet. Alleen de twee antagonisten ontwikkelen zich en dan vooral ten kwade. Zij komen echter niet helemaal geloofwaardig over. Beiden vallen voor dezelfde vrouw die hun weet te paaien met een kus en een belofte op een gezamenlijke toekomst. Seks is niet nodig om deze oorspronkelijk normale mannen tot de meest verschrikkelijke daden aan te zetten. Een van hen, Beany, is nog iets geloofwaardiger omdat hij twijfelt. Daarop wordt gedreigd zijn dochtertje iets aan te doen. Vreemd genoeg leidt dat er niet toe dat hij aan de vrouw in zijn leven gaat twijfelen. De mannen zijn ongelooflijk naïef. Dit maakt het verhaal ook minder spannend. Wanneer een van beiden een verstokte fanatiekeling zou zijn geweest, was er veel meer dreiging van deze antagonist uitgegaan. Nu bestaat de dreiging uit twee watjes.

Het Darwin dilemma voldoet jammer genoeg niet aan de verwachtingen. Het blijft steken in teveel details en mist de nodige spanning. Wanneer de schrijver bewuster zou kiezen waar hij details toevoegt of weglaat, zou dit een tot een veel spannender en boeiender boek leiden. Hopelijk weet Han Thomas in zijn volgende boek een evenwicht te vinden in het dilemma van de details.