tweede generatie slachtoffers

Het verhaal De Experimenten, een verhaal gebaseerd op waar gebeurde feiten, gaat over het heden en verleden van 2 hoofdpersonen. Het verleden van stiefmoeder Alma en het verleden van stiefdochter Charlene en het heden van beiden. Het verleden van Alma voert terug naar de Tweede Wereldoorlog, de ontberingen die zij op 18-19 jarige leeftijd in diverse kampen heeft doorgemaakt, de vernederingen, de uithongering en de experimenten hebben haar getekend voor altijd. Jaren later komt stiefdochter Charlene in haar leven en neemt Alma de taak op zich om haar groot te brengen. Dat heeft verregaande invloed op Charlene’s leven, zodanig dat ze haar stiefmoeder 50 jaar niet meer ziet. Maar dan wordt Charlene gevraagd om een weekend op haar zieke stiefmoeder te passen….
Zodra Alma’s verleden in het boek beschreven wordt, komt alles voor de lezer tot leven. Je voelt het leed van Alma en de andere vrouwen in de kampen, je beleeft alles alsof het jou overkomt, zo goed weet Marion Pauw de waargebeurde feiten neer te zetten. Het lijkt of jij in de wagon werd geduwd, dat jij op appèl staat, dat jij in de barakken een bedje deelt met een wildvreemde en meegenomen wordt voor de vreselijke experimenten. Daarnaast voel je ook de pijn van Charlene, alles wat zij heeft moeten doorstaan in haar jeugd, door de invloed van Alma. Charlene heeft het nooit kunnen begrijpen. Twee slachtoffers, elk van een andere generatie. Twee oorlogsslachtoffers.
Er zijn zoveel slachtoffers in de oorlog gevallen. Maar het is waar, ook na de oorlog vielen er nog steeds slachtoffers, de zogenoemde tweede en derde generatie slachtoffers. Er wordt daar veel minder over geschreven, doordat er veel minder mensen hun verhaal daarover naar buiten brengen, maar de invloed van de Tweede Wereldoorlog ging heel ver. De mensen die de oorlog overleeft hebben zijn danig beschadigd maar proberen naar goeddunken het leven verder te leiden na de oorlog. Maar ongewild maken ze toch nieuwe slachtoffers van hun kinderen, maar ze kúnnen niet anders. Ze wéten het niet.
Het verhaal leest vlot, drie verhaallijnen, maar goed aangegeven. Je voelt je echt betrokken bij het leven van beide hoofdpersonen in hun verleden. Vooral het karakter van Alma is goed uitgediept, zowel in het heden als het verleden. Ze groeide in het verhaal, ze groeide ook in de oorlog door alle ontberingen, ze moest wel. Dat heeft de auteur goed overgebracht. Ik vond de uitdieping van het karakter van Charlene in haar jeugd wat oppervlakkig, er werd wel beschreven wat er allemaal gebeurde, maar hoe Charlene zich echt voelde werd niet beschreven, terwijl dat toch ook vreselijk moet zijn geweest.
Je voelt gedurende het verhaal de hevige afkeer van Charlene voor Alma, maar tegelijkertijd ontstaan er ook kleine stukjes begrip. Maar telkens als je als lezer denkt dat het de goede richting uitgaat komt de oude Alma uit Charlene’s jeugd weer naar boven en zorgt dat de verwijdering weer groter wordt. Je hoopt op een goede afloop, maar het is niet te voorspellen.
Dit boek laat een goed voorbeeld zien, wat voor invloed de Tweede Wereldoorlog had en nog altijd heeft op het leven van tweede generatie slachtoffers. Ik ben blij dat Marion het aangedurfd heeft om dit op papier te zetten. Ik denk dat tweede en derde generatie slachtoffers dit boek ook zouden moeten lezen, sommigen zullen misschien zichzelf erin herkennen en wellicht kan het ook zorgen voor een stukje verwerking als je beide kanten van een verhaal kent.
Marion Pauw (1973), bekend van meerdere thrillers en zelfs enkele verfilmingen daarvan, heeft met dit waargebeurde verhaal laten zien dat ze zeker ook in staat is om totaal andere genres te kunnen schrijven.