Oudhollandse recepten in nieuw en verantwoord jasje

Oudhollandse recepten in een nieuw en verantwoord jasje, dat maakt benieuwd.

Oudhollandse bakrecepten voor de bewuste en gezonde eter is geschreven door Irene Lelieveld. Zij schreef eerder kookboeken in de reeks Gezonde Eter. In een inleidend hoofdstukje Even Voorstellen gaat zij uitgebreid in op de eerdere boeken die zij schreef. Ze heeft een praktijk als auto-kinesiologisch voedingstherapeut. Dit zegt meteen iets over de achtergrond van het boek. Het is geen dieetboek, maar gaat wel uit van een bepaald eetpatroon. De bakrecepten zijn gezonder dan men gewoonlijk gewend is.

Na een Voorwoord en Even voorstellen volgen een zevental pagina’s over De Ingrediënten die in dit boek worden gebruikt. Koemelk wordt gemeden, boter is roomboter of anders palm- of kokosvet, witte geraffineerde suiker wordt vervangen door biologische rietsuiker of zaken als honing, agavestroop, ahornsiroop. Oerzoet en palmsuiker zijn de nog betere alternatieven. Wat betreft meel en bloem wordt geadviseerd om volkorenmeel te gebruiken en als het nodig blijkt voor het lukken van het baksel dan biologische bloem te kiezen. Ook boekweit-, spelt- en glutenvrije meelsoorten kunnen worden gekozen. Dan nog een ingrediënt wat opvalt, amandelen. Dit omdat in veel originele recepten amandelen worden gebruikt ook in de vorm van marsepein en amandelspijs.  Er wordt goed aandacht besteed aan de verkrijgbaarheid van de ingrediënten, wel wordt wat vaak AH genoemd.

De indeling van het boek is na een paar basisrecepten, deels gebaseerd op soorten gebak: Cake, Vlaai en taart, echt Hollands gebak, Brood en pannenkoeken, Koekjes en deels op feestelijke gebeurtenissen. Alle recepten worden in tweevoud gegeven: Bewuste eter en Gezonde eter. Bij de onderdelen en soms nog extra bij een recept, worden kleine inleidingen gegeven. Vaak is dit zinvolle informatie passend bij het recept of het onderdeel, maar met name bij de feest-onderdelen, Sinterklaas, Kerstmis, Oud en Nieuw, Pasen en Pinksteren, Carnaval lijkt de informatie wat discutabel. Naar de geschiedenis van deze feesten kan op verschillende manieren worden gekeken.

Notentaart met appel
Oven: 180 °C. Baktijd: 40/45 minuten

Bewuste eter
100 gr. volkoren tarwemeel
75 gr. tarwebloem
100 gr. bio roomboter
50 gr. bio rietsuiker of palmsuiker
1 ei
1 el bakpoeder
1 vanillestokje

Voor de vulling:
200 gr. gemengde noten
75 gr. rozijnen
25 gr. zonnebloempitten
65 gr. bio rietsuiker of palmsuiker
1 el kaneel
4 appels

Gezonde eter
225 gr. speltmeel of glutenvrij zoals haver- en rijstemeel
100 gr. bio bakboter/bio roomboter
50 gr. palmsuiker/oerzoet
1 ei
1 el wijnsteenbakpoeder
1 vanillestokje

Voor de vulling:
200 gr. gemengde noten
75 gr. rozijnen
25 gr. zonnebloempitten
65 gr. palmsuiker/oerzoet
1 el kaneel
4 appels

Maak het deeg en voeg alle ingrediënten in een kom of in een keukenmachine en meng het goed. Zet het deeg in de koelkast. Schil de appels en maak er stukjes van en voeg hier alle ingrediënten van de vulling bij en meng goed. Neem een springvorm en vet deze in. Haal het koude deeg uit de koelkast, leg het in de springvorm en maak het plat op de bodem en maak een opstaande rand. Voeg de vulling toe en bak de taart af.

Mijn keuze was het recept voor Bewuste eter. Dit recept was prima uitvoerbaar. Omdat een te grote taart niet gewenst was zijn de hoeveelheden gehalveerd. En bovendien is  de taart gebakken in de Airfryer, een kleine hete-lucht oven en niet in de grote oven. Dat betekent 20 graden lagere temperatuur en ongeveer de helft van de baktijd. Na afkoeling een heerlijke taart.

De gegeven achtergrondinformatie was alleen gericht op vlaai en niet op taart, maar werd niet gemist. Het boek is heel praktisch en toegepast geschreven. De recepten zijn helder en duidelijk. Vrijwel altijd wordt aangegeven de oven voor te verwarmen, net niet in het gekozen recept, maar dat werd niet als probleem ervaren. Voor beginnende bakkers is het misschien fijn om te weten hoe groot de bakvorm moet zijn. En na hoeveel tijd is het deeg genoeg gekoeld in de koelkast? Het voorbereiden van de vulling vraagt weinig tijd, die tijd is eigenlijk niet genoeg om het deeg echt te koelen.

De recepten variëren van heel eenvoudig tot wat ingewikkelder, maar ook de wat moeilijker of bewerkelijker recepten zijn duidelijk beschreven. Soms is het taalgebruik wat populair, “versier de koekjes leuk”, maar vrijwel altijd wordt zakelijke taal gebruikt. Het boek is zeker geschikt voor bakkers met minder ervaring. En voor de meer ervaren bakkers is er genoeg te halen omdat de recepten echt vaak Oudhollands zijn en het bovendien inspirerend kan zijn om gebruik te maken van andere ingrediënten dan gebruikelijk bij het bakken van koek en taart. Dat is gelijk ook de valkuil, er komen nogal wat keuzes in voor die niet standaard zijn. Dat zal sommigen misschien afschrikken. Maar de titel is duidelijk genoeg, de keuze voor het boek daarmee dus gemakkelijk.
De vele foto’s, geen enkele pagina zonder, laten meestal de uitkomst van een recept zien, soms een openluchtmuseumachtig sfeertje en in het begin van het boek de schrijfster in Oudhollandse omstandigheden. Voor het onderdeel Sinterklaas was het misschien wijzer geweest te kiezen voor een foto van Sinterklaas in plaats van die van de Pieten die er nu in staat. De inhoudsopgave voorin en alfabetische index achterin zijn in orde. Een verantwoording van de foto’s is er niet.
Ik zal zeker nog wel eens gebruik maken van dit boek omdat de inhoud goed past bij mijn leefstijl, zoveel mogelijk biologisch en maken van verantwoorde keuzes.