diepere lagen

Als Anna op 7 jarige leeftijd in het door oorlog geteisterde Krakau alleen achterblijft omdat haar vader wordt weggevoerd vindt zij al heel snel een nieuw vaderfiguur, de Zwaluwman. Zij volgt hem. Leert van hem. En komt zo veilig de oorlog door.

Het verhaal is geschreven uit het oogpunt van een alwetende verteller (met één uitzondering). Zorgt dit voor afstand? Wat mij betreft wel. De karakters raken me vrijwel nooit op emotie. Vrijwel. Want hoewel de Zwaluwman heel duidelijk maakt dat het in eerste instantie om overleven gaat blijkt bij de intrede van reb Hirschl dat het welzijn van Anna hem boven alles gaat. Wellicht zelfs boven zijn eigen gezondheid.

Taal speelt een grote rol in het boek. De Zwaluwman spreekt verschillende talen (net als Anna haar vader). Hij wijdt Anna ook in in zijn eigen taal: Wegs. Ook als lezer krijgen we met een mooi taalgebruik te maken. Sommige zinnen heb ik meerdere keren overgelezen. Soms omdat ik ze de eerste keer eenvoudigweg niet begreep, maar soms ook omdat het woordgebruik prachtig was. Een voorbeeld (blz. 125): Of je dat nu wel of niet wilde, het onderscheid bestaat alleen in woorden. Naar hem terug is hetzelfde als bij mij weg. Alleen door een trucje van de taal kunnen we het ene zeggen en niet het andere.

Mijn waardering voor het boek is *** Het taalgebruik vind ik prachtig. Het verhaal mooi. Een eventueel volgend boek van Gavriel Savit zou ik zeker lezen. Waarom dan niet meer sterren? Ik vond het lastig om “door het verhaal heen te lezen”. Om alle diepere lagen van het verhaal te begrijpen. Hierdoor had ik het gevoel dat ik steeds wat miste. Ook na een aantal passages herlezen te hebben bleven die diepere lagen voor mij verborgen.