Zwart-wit

Lefbek van Anke Laterveer is een aangrijpende coming-of-age roman over Lise, een vrouw die als kind veel liefde tekort komt en in de loop der jaren probeert steeds meer voor zichzelf te kiezen. De bondige en directe schrijfstijl van Laterveer, die als cabaretier duidelijk gewend is om mondeling verhalen te vertellen, geeft je het gevoel echt aanwezig te zijn bij de – soms heftige, soms hilarische – gebeurtenissen in Lises leven.

Als je hem eenmaal uit hebt, beklijft de roman helaas minder dan de afzonderlijke scènes. Lises levensverhaal blijft eendimensionaal omdat ze weinig reflecteert op de gebeurtenissen in haar leven en haar relaties met anderen. Als een goed geredigeerd dagboek van een jonge en dan steeds volwassenere Lise spreekt de tekst je als lezer direct aan en leef je met de hoofdpersoon mee. Het nadeel is dat een kritische blik op Lises keuzes en een grotere betekenis achter haar verhaal ontbreken.

De achterflap beschrijft Lise als iemand “die normaal wil zijn maar allesbehalve normaal is.” Het is de vraag of Lise écht zo anders is als ze zelf gelooft. De overige personages in Lefbek ontwikkelen zich maar beperkt of worden simpelweg afgedaan als ‘saai.’ Afgezien van het label ‘saai,’ dat nogal neerbuigend overkomt: Is het echt zo zwart-wit? Zijn die mensen allemaal hetzelfde en alleen Lise bijzonder? Vaak, als je je verdiept in anderen, blijkt dat ze meer met je gemeen hebben dan je dacht.

Ik raad het boek aan als je wilt weten hoe traumatische ervaringen iemands hele leven kunnen beheersen en hoe het is om daarmee om te moeten gaan. Dit komt vaker voor dan we denken, ook bij mensen van wie je het niet had verwacht. Laterveer maakt haar lezers bewust van de pijn en problemen die trauma’s kunnen veroorzaken. Dat is de sterke kant van dit boek en van Laterveers werk in het algemeen.