Gezien (willen) worden

De Goede Zoon speelt zich af in een futuristische wereld in de nabije toekomst. Werken is niet meer noodzakelijk, want iedereen ontvangt een basisinkomen. Benzineauto’s zijn vervangen door zelfrijdende, elektrische auto’s en overal worden robots ingezet, zoals zorgrobo’s in zorginstellingen of receptierobo’s in hotels. Inmiddels bestaat er in Amsterdam een Derde Johan Cruijffstraat terwijl de AH nog niet uit het straatbeeld verdwenen is.

Een naamloze zestigjarige ik-persoon, schrijver van plotloze thrillers, vertelt zijn verhaal. Het gaat over zijn huidige leven, bijvoorbeeld over zijn frustraties tijdens het boodschappen doen bij de AH en over zijn herinneringen van jaren geleden, zoals toen hij werkzaam was in het Archief in Amsterdam. Samen met zijn collega’s Lennox en Guido vormde hij het A-team en verzamelden zij archiefstukken. Na decennialang niets meer gehoord te hebben van zijn oude vrienden, neemt Lennox contact met hem op. Hij neemt hem mee met zijn auto op weg naar het zuiden. Het doel is de ik-figuur in eerste instantie niet duidelijk. Dan laat Lennox hem achter en zal een zelfrijdende auto de ik-figuur naar zijn uiteindelijke bestemming brengen. Onderweg vertelt de ik-figuur de auto over zijn onlangs overleden, demente moeder. Hij maakt meerdere keren duidelijk dat hij een goede zoon was, want de afgelopen twintig jaar bezocht hij zijn moeder wekelijks in het verzorgingstehuis.

Het eerste gedeelte van het boek bevat de gedachtes van de ik-figuur. Hij ratelt maar door, zijn gedachten gaan alle kanten op. De ene na de andere vaak hilarische anekdote passeert de revue. In het tweede gedeelte van het boek zijn de uitingen van de ik-persoon meer gestructureerd. Hij heeft dan lange dialogen met de zelfrijdende auto. De auto is een bijna menselijk personage en heet Jerôme. Door zijn ironie, zijn gedrag als een bouwvakker die vrouwen naroept en zijn seksscène met de ik-figuur, lijkt er weinig verschil te zijn tussen mensen en robo’s.

De ik-figuur praat met Jerôme vooral over zijn moeder waarbij hij zich afvraagt wie zij nou precies was. Zijn moeder wilde graag gezien worden, ertoe doen. Dat is iets wat de ik-figuur herkent en hij komt er uiteindelijk achter dat anderen altijd op hem gelet hebben, hem altijd gezien hebben. Maar wat betekent dit? Eindigt het leven van de ik-figuur bij de ‘remise’ zoals de tram op de cover van het boek?

Er worden verschillende thema’s in dit boek behandeld: (het einde van) kunst en literatuur, hoe je herinneringen maken wie je bent, geloof, de relatie tussen moeder en zoon en schuldgevoel. De Goede Zoon is een ingewikkeld, intrigerend boek met verschillende verhaallagen en met humor. Ik heb er regelmatig om moeten lachen. Dit boek vraagt ernaar om nog een keer gelezen te worden om er weer iets nieuws in te ontdekken. Het zet je aan het denken. Een interessante leesuitdaging!