Relatie tussen vader en zoon

Met zijn boek ‘Wees onzichtbaar’ won Murat Isik de Libris literatuurprijs 2018. Het vertelt het verhaal over een immigrantengezin dat zich in de Bijlmermeer vestigt begin jaren tachtig. Belangrijk thema in het boek is de relatie tussen de tirannieke vader en zijn gezin. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Metin, de zoon. Aan het begin van het boek is Metin een vijfjarige jongen. Aan het einde is hij een jongvolwassene. Metin maakt een belangrijke ontwikkeling door. Dat maakt dit boek een coming-of-age roman.

Isik zet de personages van Metin, zijn vader en zijn moeder goed neer. Het personage van Metins zus is wat minder goed uitgewerkt. Omdat het perspectief volledig bij Metin ligt, krijgt de lezer misschien een wat eenzijdig beeld. Hoe kijken de andere personages bijvoorbeeld tegen de tirannieke vader aan? De moeder van Metin maakt een interessante ontwikkeling door. Ze leert voor zichzelf op te komen en haar eigen geld te verdienen. Ik zou het leuk gevonden hebben om meer te lezen vanuit haar perspectief.

De taal in het boek is alledaags en helder, is nauwelijks poëtisch te noemen en is niet hoogdravend literair. Het leest makkelijk weg. Het verhaal wordt vrij observerend verteld waardoor het wat afstandelijk aandoet. Daardoor weet het de lezer niet altijd écht te raken. Dat is jammer.

Behalve de ontwikkeling van Metin, is er geen duidelijke verhaallijn waardoor de spanning ontbreekt. Er komen verschillende gebeurtenissen uit het leven van Metin voorbij zoals zijn tijd op de basisschool en later op het voortgezet onderwijs. De gebeurtenissen zijn niet altijd even goed uitgewerkt en ontbreekt soms ook de diepte. Een voorbeeld hiervan is de Bijlmerramp in 1992. Het wordt genoemd, maar wordt eigenlijk alleen maar aangestipt.

Het boek geeft een indrukwekkend inzicht in hoe een immigrantengezin zich in Nederland staande moet zien te houden en geeft de geschiedenis van de Bijlmer weer. De relatie tussen Metin en zijn vader staat centraal. In interviews geeft Isik aan dat het een roman is, dat niets letterlijk zo gegaan is. Toch lijkt het boek veel autobiografische elementen te bevatten. Als hij dat juist benadrukt had, had het boek bij mij meer indruk gemaakt.