Een waarschuwing op het juiste moment

Brabant heeft onlangs opnieuw de krant gehaald. Politie en justitie vertellen een ongelijke strijd te vechten tegen misdadigers. Dit boek gaat dieper in op de manier waarop de kloof tussen recht en onrecht steeds groter dreigt te worden.  

Van hun stoel vallen. Dat doen auteurs Pieter Tops (wetenschapper) en Jan Tromp (journalist) na het lezen van een vertrouwelijk rapport over hennephandel. In Tilburg blijken zo'n 2500 inwoners actief te zijn in de wiet. Er zou een bedrag van 900 miljoen euro in omgaan. Als je deze details op jou in laat werken, snap je waarom Tops en Tromp omvielen van verbazing.

Het duo zoekt vervolgens naar het ontstaan van de bijna epidemische misdaadgolf. En komen uit bij de gewone man. Een wat volks, rauw milieu. Mensen die hun eigen boontjes doppen en met crimineel geld voor elkaar zorgen. Aanvankelijk laat de overheid deze bewoners van 'gewone' wijken links liggen, maar nu moet wanhopig een inhaalslag gemaakt worden. En De achterkant van Nederland lezend, vrees je het ergste. 

Om de boodschap te laten landen, is gekozen voor eenvoud. Indringende gesprekken over zorgen, bedreigingen en over maatschappelijk afglijden. Want misdadig geld is aantrekkelijk voor 'gewone' mensen. Maar bijverdiensten kunnen veranderen in een wurggreep. En dan lijkt er geen weg meer terug. Door deze verteltrant maken de auteurs goed inzichtelijk hoe misdaad kan groeien en groot worden.  

De politie heeft last van drie groepen boeven. Criminele Nederturken, motorbendes en kampers. Een gesloten circuit. Een enkele keer kunnen Tops en Tromp in gesprek komen met een enigszins openhartige misdadiger. Wat opvalt is dat relatieve openheid wordt afgewisseld met voorzichtigheid. Maar ook politiemensen of lokale bestuurders willen niet altijd met naam en toenaam genoemd worden. Er heerst angst. Dit boek gaat er dieper op in en slaagt er in af te rekenen met naïviteit rondom criminaliteit.

Want misdaad is een sloopkogel. Hele woonwijken worden in de wiethandel meegezogen. Vervolgens moeten burgemeesters op de knieën. Want die gaan over vergunningen, onmisbaar als zwart geld moet worden witgewassen. Als je leest wat burgervaders meemaken, dan krijg je diep respect voor degenen met een rechte rug. 

Dit boek is een soort balans. Een waarschuwing. Criminaliteit tegengaan vraagt om een principiële grondhouding. Niet wegkijken, niet zwijgen. Het begint bij jou. Die eenvoud is in het hele boek terug te vinden. Hier worden geen grote maffiabazen aan het woord gelaten. Gewone mensen praten over een immens groot probleem. 

Het rapport dat de schrijvers aan het denken zette, was vertrouwelijk. De achterkant van Nederland is voor iedereen beschikbaar.