Bejaarden als ballast

Bij de Eskimo’s werden bejaarden met stenen verzwaard tot zinken gebracht. Zo waren ze hun nakomelingen niet tot last. Inmetselen in hun iglo gebeurde ook vaak. Bij een indianenstam in Canada lieten bejaarden zich wurgen, bij voorkeur door hun lievelingszonen. Gruwelijk, maar ook gruwelijk is dat in de hedendaagse maatschappij bejaarden opnieuw steeds meer als ballast worden gezien. Verzorgingstehuizen vol ouderen die niets meer uitvoeren. Ze eten de jongeren de oren van het hoofd.

Over dat thema gaat ‘Dwerg aan de winkel’, het romandebuut van de Oostenrijkse Anita Augustin. Het verhaal wordt verteld door de net gepensioneerde Almut, een cynische, kettingrokende vrouw die lijdt aan ernstige slapeloosheid. Met drie vriendinnen heeft zij onder valse vlag een plaatsje in een verzorgingstehuis gekregen. Gewoon een kwestie van je lichamelijk en geestelijk slechter voordoen dan je bent. Het idee was om zo, van allerlei zorgen bevrijd, nog wat te genieten van het leven.

Dat valt echter vies tegen. Het leven in het verzorgingstehuis is allerminst een pretje. Almut vertelt erover met inktzwarte humor. Als zij een andere bewoner, de professor, gaat helpen bij zijn onderzoek over gerontocide, komt het verhaal pas goed op gang. Dan wordt eindelijk goed duidelijk waar het boek over gaat en volgt ook nog een verrassende ontknoping.

Anita Agustin heeft het allemaal net iets te ingewikkeld gemaakt om ‘Dwerg aan de winkel’ een geslaagd debuut te kunnen noemen. Het boek heeft ongeveer driehonderd pagina’s, waarvan de laatste honderd echt de moeite waard zijn. Maar het vergt nogal wat uithoudingsvermogen om op dat punt te komen.